اثر سوشهای مختلف ریزوبیوم بر روی رشد و تثبیت نیتروژن یونجه‏های یکساله

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.

2 عضو هیأت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

چکیده

کشت متوالی غلات در بسیاری از مناطق دنیا، سطح نیتروژن خاک را به حدی کاهش داده ‌است که در حال حاضر تولیدات گیاهی به کود نیتروژنه بسیار وابسته است. معرفی لگومها و سوشهای ریزوبیومی ‏که همزیستی مؤثری با هم داشته باشند باعث افزایش تولید علوفه غنی از پروتئین می‏شود و همچنین باعث اصلاح ساختار خاک می‏گردد. چهار گونه یونجه یکساله
((Medicago littoralis, M. polymorpha, M. rigidula, M. truncatula, در ترکیب با چهار سوش مختلف Rhizobium meliloti (محلی، همند، R95 و S13 ) کشت گردیدند. همچنین یک شاهد بدون تلقیح برای هر گونه در نظر گرفته شد. تیمار شاهد (بدون تلقیح) شامل نیتروژن معدنی بود. تمام ترکیبهای یونجه و ریزوبیوم، با محلول بدون نیترات رشد کردند. تیمار شاهد با محلول غذایی حاوی mM 5/2 نیترات آبیاری شد. آزمایش به مدت
90 روز در اتاقک رشد برای بررسی وزن خشک اندام هوایی و نیتروژن اندام هوایی انجام گرفت. توانایی لاینهای یونجه در تشکیل یک همزیستی مؤثر با ریزوبیومها متفاوت بودند.
 M. truncatula بالاترین همزیستی را با سوشهای محلی، همند و  R95داشت. همچنین
 M. littoralis در چهار تیمار تلقیحی درصد نیتروژن نزدیک به تیمار شاهد داشت.
M. rigidulaبیشترین همزیستی را با R95 و سپس با S13 داشت. M.polymorpha همزیستی ضعیفی با تمام سوشها داشت به طوری که هیچ گره‏ای بر روی ریشه‏ها تشکیل نشد.
M. truncatula بیشترین وزن خشک اندام هوایی را در میان پنج تیمار تلقیحی و غیر تلقیحی داشت (mg/plant250). M. trumcatula و M. littoralis واکنشهای مشابهی با تمام سوشها نشان دادند. M. rigidulaبه سوشهای اختصاصی Rhizobium meliloti برای تثبیت نیتروژن نیاز دارد.  M. plymorpha همزیستی مؤثری با هیچ یک از سوشها نشان نداد که می‏توان نتیجه گرفت این گیاه به سوشهای بسیار اختصاصی نیاز دارد.

کلیدواژه‌ها


1- کوچکی، ع. و آستارایی، ع.، 1375. کاربرد کودهای بیولوژیک در کشاورزی پایدار
(تألیف ان. اس. سوبارائو). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
2- Association of Official Analytical Chemists (AOAC), 1970, Official Methods of Analysis (11 edition). Washington, DC.
3- Ballard, R.A. and Charman N., 2000. Nodulation and growth of pasture legumes with naturalized soil rhizobia. Australian Journal of Experimental Agriculture. 40, 939-948.
4- Burton, J.C., 1981. Use of the Rhizobium –liguminous plant association to increase forage and pasture production in Tunisia.
5- Carter, E.D., 1981. Seed and seedling dynamics of annual medic pastures in south Australia. Proceeding of the 14th International Grassland Congress, Lexington. Pp:447-656.
6- Cocks, P.S. and Ehrman, T.A.M., 1987. The geographic origin of frost tolerance in Syrian pasture legumes. Journal of Applied Ecology 24, 673-683.
7- Cocks, P.S., Mathison, M.J. and Crawford, E.J., 1980. From wild plants to pasture cultivars: annual medics and subterranean clover in southern Australia.In Advances in Legume Science (Summerfield, R.J. and Bunting, A.H. Eds). Pp.569-596. RoyalBotanic Gardens, Kew.
8- Heidari, S.A.H., 1994. Variation in the sesivity of nodulation and nitrogen fixation to nitrate in annual medicago species. PhD Thesis. AdelidUniversity. Australia. pp179.
9- McWilliam, J.R., 1982. Pasture and forage systems. A proposal for research in North Africa and West Asia. Report prepared for Director-General, InternationalCenter for Agriculture Research in the Dry Areas, Aleppo, Syria.
10- Vincent, J.M., 1970. A manual for the practical study of root nodule bacteria. (Blackwell Scientific Publications: Oxford).