اثرات تنش شوری بر جوانه‌زنی، استقرار گیاهچه و محتوای پرولین در گونة مرتعی Atriplex verrucifera

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

Atriplex verrucifera بومی ایران و دارای ارزش غذایی بالایی برای دامها است. در این تحقیق اثرات تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی، استقرار گیاهچه و محتوای پرولین در این گونة مرتعی مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای این گیاه در اتاق رشد و در دمای 2±  25 درجه سانتیگراد و تناوب نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی کشت شدند.
تیمارهای 0، 100، 200، 300 و 400 میلی مولار NaCl در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت شوری جوانه‌زنی کاهش یافت. افزایش شوری تا غلظت 200 میلی مولار NaCl موجب افزایش طول ساقه چه و کاهش طول ریشه چه گردید. در این گونه وزن تر و خشک گیاهچه در سطوح شوری تا 300 میلی مولار NaCl بالاتر از شاهد بود. همچنین آثار اسمزی و سمیت یونی شوری در مرحلة جوانه‌زنی مشهود بود، هر چند پس از جوانه‌زنی و در مرحله دانه رست نیاز به مقداری نمک داشت.
دستاوردهای این تحقیق بیانگر نیاز این گیاه به محیط‌های شور است که از نشانه‌های یک هالوفیت اجباری بشمار می‌آید. همچنین این گونه با سنتز ترکیبهای سازگار نظیر پرولین در تیمارهای شوری بیشتر از 200 میلی مولار برای تنظیم اسمزی استفاده می‌نماید.

کلیدواژه‌ها


1- اسدی، م.، 1380. فلور ایران. تیره اسفناج، چغندر ( Chenopodiaceae ) شمارة 38. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.
2- Ayers, A.D. 1952. Seed germination as affected by soil moisture and salinity. Agron. 44: 82-84.
3- Bajji, M., Kinet, J.M., Lutts, S. 1998. Salt stress effects on roots and leaves of Atriplex halimus and their corresponding callus cultures. Plant science. 137: 131-142.
4- Bates, L.S., Waldran, R. P., Tear, I. D. 1973. Rapid determination of free proline for water studies. Plant siol. 39: 205-208
5- Dale, J.E. 1988. The control of leaf expansion. Annu. Rev. Plant. Physiol. 39: 267-295.
6- Davis, A. M. 1979. Forage quality of Kochia prostrata compared with three browse species. Agron. J. 71: 822-824.
7- Flowers, T.S., Torke, P.F. and Yeo, A.R. 1977. The mechanism of salt tolerance in halophytes. Plant physol. 28: 89-121.
8- Gale. J. 1970. Growth of Atriplex halimus L. in sodium chloride salinated cultured solution as effected by the relative humidity of the air. Aust. J.Biol.Sci. 23: 947-952.
9- Gul, B. and Weber, D.J. 1999. Effect of salinity, light and temperature on germination in Allenrolfeae occidentalis. Can. J. 77: 240-246.
10- Keiffer C. H., and Ungar I. A. 1997. The effect of extended exposure to hypersaline conditions on the germination of five inland halophyte species. Am: J. Botany. 84(1): 104-111
11- Khan, M.A., and Rizvi, Y. 1994. Effect of salinity, temperature and growth regulation and early seedling growth of Atriplex griffithii. Can. J. Bot. 72: 475-479
12- Khan, M.A. and Ungar, I.A. 1997. Effect of light, salinity and thermoperiod on the seed germination of halophytes. Can. J. Bot. 75: 835-841.
13- Lutts S., Majerus V., and Kinet J. M. 1999. NaCl effect on proline metabolism in rice seedlings. Physiol. Plant. 105: 450-458
14- Poljakoff, M.A. and Lerner, H.R. 1994. Plants in saline enviroments. pp: 65-96.
15- In: M. Pessarakli (ed). Handbook of Plant and Crop Stress. Marcel Dekker. Inc.
16- Sudhakar, P.R., Reddy, M.P. and Veeranjaneyulu, K. 1993. Effect of salt stress on the enzymes of proline synthesis and oxidation in Green gram seedling. J. Plant. Physiol. 141: 621-623
17- Ungar, I.A. 1996. Effect of salinity on seed germination, growth and ion accumulation of Atriplex patula. Am: J. Botany. 83(5): 604-607.
18- Zid, E. and Boukhris, M. 1997. Some aspects of the tolerance of Atriplex halimus (L.) to sodium chloride reproduction, growth and mineral composting. Ecologia planta. 12(4): 351-392.