تنوع سطح پلوئیدی مانعی در دورگ‌گیری میان گونه‌ای در جنس بروموس Bromus spp.

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران.

3 محقق موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

ده گونه مختلف از جنس بروموس جهت بررسی تنوع ژنتیکی، مطالعات سیتوژنتیکی و انجام تلاقیهای میان گونه‌ای، انتخاب و در قالب یک طرح آزمایشی مزرعه‌ای کاشته شدند. ضمن مطالعه گسترده ‌این گونه‌ها در زمینه‌های مورد نظر، نسبت به انجام تلاقیهای میان گونه‌ای نیز اقدام شد. تعداد زیادی دورگ‌گیری در زمان مناسب صورت گرفت که به‌طور عمده فاقد نتیجه مناسب بود. عوامل متعددی امکان استفاده از کلیه گونه‌های مورد مطالعه را در اجرای تلاقیهای میان گونه‌ای محدود می‌نمود. عدم همپوشانی دوره گلدهی این گونه‌ها در شرایط مزرعه، ریزی اجزاء گل در برخی از گونه‌ها و تنوع سطح پلوئیدی از موانع عمده در اجرای تلاقیهای میان گونه‌ای قلمداد گردید. سطوح مختلف پلوئیدی و آنیوپلوئیدی در گونه‌ها و جمعیتهای مورد مطالعه مشاهده گردید. کمترین تعداد کروموزوم و سطح پلوئیدی در گونه‌های Bromus inermis، B. cappadocicusوB. sterilis(14= x2= n2) و بیشترین تعداد کروموزوم و سطح پلوئیدی در گونه B. tomentellus،(84= n2) مشاهده گردید. تعداد زیادی از سلولهای مورد مطالعه، سطح پلوئیدی بالا یا شکلی از آنیوپلوئیدی را داشتند. جمعیتهایی با سطوح پلوئیدی میانی نیز در میان گونه‌های مورد مطالعه مشاهده گردید. علاوه بر تفاوت در تعداد کروموزومها تفاوتهای زیادی در اندازه کروموزومها و نیز تقارن کاریوتیپی جمعیتهای مورد مطالعه مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


برهان، م.، 1370. بررسی سیتولوژیک بروموسهای چند ساله البرز مرکزی. پایان نامه فوق لیسانس، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.
میرزایی ندوشن، ح.، 1381. مطالعه ژنتیکی گراسهای مرتعی موجود در بانک ژن و بررسی امکان تلاقی میان گونه‌ای به منظور دستیابی به پتانسیلهای موجود در گونه‌های مرتعی. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
میرزایی ندوشن، ح. و اسدی کرم، ف.، 1384. سطوح بالای پلوئیدی در گونه‌هائی از جنس بروموس Bromus spp.. اولین همایش ملی گیاهان علوفه‌ای کشور. کرج، 417-418.
میرزایی ندوشن، ح. و حیدری شریف آباد، ح.، 1384. ساختار ژنتیکی جمعیتی از گیاه مرتعی بروموس اینرمیس ( Bromus inermis). اولین همایش ملی گیاهان علوفه‌ای کشور. کرج، 415-416.
Mirzaie-Nodoushan, H., Zebarjadi, A.R. and Karimzadeh, Gh. 2000. Karyotypic investigations of several Bromus tomentellus populations and their karyotypic correlations. Iran. Journ. Bot. 8: 287-298.
Joachimiak, A., Kula, A., Sliwinska, E. and Sobieszczanska, A., 2001. C-banding and nuclear DNA amount in six Bromus species. Acta Biol Cracov Ser Bot., 43:105-115.
Oja, T. and Laarmann, H., 2002. Comparative study of the ploidy series Bromus sterilis, B. diandrus and B. rigidus (Poaceae) based on chromosome numbers, morphology and isozymes. Plant Biology, 4:484-491.
Tuna, M., Gill, K.S. and Vogel, K.P. 2001. Karyotype and C-banding patterns of mitotic chromosomes in diploid bromegrass (Bromus riparius Rehm). Crop Science, 41:831-834.
Yang, G. and Dunn, G.M. 1997. Mitotic instabilities in tetraploid, hexaploid and octaploid Bromus inermis. Can. J. Genetics and Cytology, 19: 550-553.