مقاومت به شوری سه گونه اکالیپتوس در مراحل جوانه‌زنی و رشد گیاهچه

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مؤسسه تحقیفات جنگلها و مراتع، تهران. صندوق پستی: 116-13185

2 محقق موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

اکالیپتوس در ایران یکی از گونه‌های وارداتی بوده که ‌از لحاظ صنعتی، دارویی و زینتی ‌از اهمیت فراوانی برخوردار است. گونه‌های مختلف اکالیپتوس در مقابل شوری واکنشهای متفاوتی از خود بروز می‌دهند. این تحقیق به منظور بررسی و مقایسه مقاومت به شوری سه گونه‌ اکالیپتوس در مرحله جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ‌انجام گرفت. اثر پنج تیمار نمک طعام (NaCl)، شامل غلظتهای صفر (شاهد)، 50، 100، 150 و 200 میلی‌مولار در سه تکرار در یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در اتاقک رشد بر سه گونهEucalyptus camaldulensisE. salubrisو E. tetragonaبررسی شد. اختلاف بین گونه‌ها در واکنش به شوری با مطالعه صفات مختلف از جمله طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، شاخص بنیه بذر، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و شاخص جوانه‌زنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اختلاف میان سه گونه ‌از نظر صفات درصد جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر، سرعت جوانه‌زنی معنی‌دار بود. میان تیمارهای مختلف نمک نیز در هر سه گونه ‌از نظر تأثیر کلیه صفات گیاهی اختلافهای معنی‌داری وجود داشت. از آزمون دانکن نیز جهت دسته‌بندی داده‌ها استفاده گردید. از نظر صفات طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و شاخص جوانه‌زنی هر سه گونه در یک گروه قرار گرفتند. از تجزیه پروبیت نیز برای تعیین مقدار نمکی که باعث از بین رفتن 50 درصد از بذرها می‌شود استفاده گردید و نشان داده شد که میان سه گونه مورد مطالعه، E. salubris تحمل بیشتری به نمک دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


جعفری، م.، 1373. بررسی مقاومت به شوری در تعدادی از گراسهای مرتعی ایران. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. شماره 90،67 صفحه.
خواجه نوری، ع.، 1345. آمار پیشرفته و بیومتری. محاسبه پروبیت و موارد استفاده ‌از آن در تعیین رابطه غلظت سم. صفحه 352-369.
شریعت، ا. و حیدری شریف آباد، ح.، 1382. مقاومت به شوری گیاه توت روباه (Poterium sanguisorba) در مرحله جوانه‌زنی و رشد گیاهچه. فصلنامه پژوهشی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران. شماره 11(1):17-26.
عیسوند، ح.ر.، مداح عارفی، ح. و توکل افشاری، ر. 1384. بررسی شکستن خواب و جوانه‌زنی بذر Astragalus siliquosus. فصلنامه پژوهشی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران. شماره 13(1): 67-84.
فرخواه، ع.ا.، 1380. بررسی مقایسه‌ای جنبه‌های مختلف فیزیولوژیکی سه گونه
 Salsola dendroides pall., Aleuropus lagopoieles, Alhaji persarum پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد تهران شمال.
کوچکی، ع. و سلطانی، ا.، 1377. اصول و عملیات کشاورزی در مناطق خشک. نشر آموزش کشاورزی. صفحه 658-662.
Al-Mutawa, M.M., 2003. Effect of salinity on germination and seedling growth og chicpea (Cicer arietinum L.) genotypes. International Journal of Agriculture and Biology. 5(3):226-229.
Katembe, W.J., Ungar, I.A. and Mitchel, J.P., 1998, Effect of salinity on germination and seedling growth of two Atriplex species (Chenopodiaceae). Annals of Botany. 82:167-175.
Marcar, N.E., Crawford, D.F., Saunders, A., Matheson, A.C. and Arnold, R.A.,2002, Genetic variation among and within provenances and families of Eucalyptus grandis W.Hill and E.globolus Labill. Subsp. Globolus seedlings in response to salinity and waterlogging. Forest Ecology and management. 162:231-249.
Miller, T.R. and Chapman, S.R., 1978. germination response of three forage grasses to different concentration of six salts. Journal of Range Management. 31(2):123-124.
Niknam, S.R. and Mc Comb, J. 2000. Salt tolerance screeninig of selected Austalian woody species- a review. Forest Ecology and Management. 139: 1-9.
Scott, S.J.,Jones, R.A. and Williams, W.A., 1984. Review of data analysis methods for seed germination.Crop Science.vol. 24:1192-1199.