ارزیابی تنوع ژنتیکی عملکرد دو گونه مرزه Satureja mutica و Satureja isophylla در شرایط دیم دماوند

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم تحقیقات، تهران

3 دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

4 کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

چکیده

عملکرد گونه‏های Satureja muticaو  S. isophyllaو پنجاکسشن از گونهS. muticaدر شرایط دیم منطقه دماوند در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. گونه‏هااختلاف معنی‌داری برای وزن خشک بوته، درصد اسانس، قطر تاج پوشش گیاه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه‏های فرعی و طول برگ داشتند و گونه S.muticaاز نظر این صفات برتر از گونه S. isophylla بود. همچنین، اکسشن‏های گونه S.muticaبرای بازده اسانس، طول و عرض برگ، ارتفاع گیاهو تعداد شاخه اصلی و فرعی تفاوت معنی‌دار نشان دادند ودو اکسشن‏ از شمال‌شرقی کشور به‎ترتیب برای بازده اسانس و تعداد شاخه و یک اکسشن از شمال کشور از نظر ارتفاع گیاه و طول برگ دارای بالاترین میزان بودند. همچنین، وزن خشک بوته با قطر تاج‏پوشش و تعداد شاخه همبستگی مثبت و معنی‏داری نشان دادند. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، 3 مؤلفه اول به‎ترتیب با 66، 20 و 9 درصد و در مجموع بیش از 95 درصد از تنوع متغیرها را تبیین کردند. در مؤلفه اول، قطرتاج‏پوشش، وزن خشک بوته و میزان اسانس، در مؤلفه دوم، ابعاد برگ و در مؤلفه سوم، تعداد شاخه‏های اصلی و فرعی مؤثرترین صفات در این تغییرات بودند. تجزیه خوشه‌ای، گونه S. isophyllaرادریک گروه مجزا قرار داد. اکسشن‌های mu1Kh و mu2Kh گونه S. muticaدر یک گروه و اکسشن‏های mu2Gl ، mu3Gl و mu1Mz این گونه در گروه دیگر قرار گرفتند. باتوجه به نتایج این مطالعه، اکسشن‌ mu1Khمرزه S.muticaقابل کشت و بهره‏برداری در شرایط دیم منطقه دماوند می‏باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-Akbarinia, A., Sefikon, F. and Razaz Hashemi, S.R., 2009. Essential oil components of cultivated and wild accessions of Satureja sahendica Bornm. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 25: 376-385
-Aliabadi Farahani, H., Rahmani, N. and Valadabadi, S.A.R., 2008. Effects of nitrogen on oil yield and its component of Calendula (Calendula officinalis L.) in drought stress conditions. Abstracts Book of The world congress on medicinal and aromatic plants, South Africa, p.364.
-Azaz, A.D., Kurkcuoglu, M., Satil, F., Can Baser, K.H. and Tumen, G., 2005. In vitro antimicrobial activity and chemical composition of some Satureja essential oils. Flavour and Fragrance Journal, 20: 587-591.
-Baher Nik, Z., Rezaei, M.B., Ghorbani, M., Asgari, F. and Araghi, M.K., 2004. Research of the changes of metabolism in response to water stress in Satureja hortensis L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 20: 263-275.
-Hadian, J., Mirjalili, M.H., Kanani, M.R., Salehnia, A. and Ganjipoor, P., 2010. Phytochemical and morphological characterization of Satureja khuzistanica Jamzad populations from Iran. Chemistery and Biodiversity, 8: 902- 915.
-Hadian, J., Asgari Lajayer, H., Motesharezadeh, B. and Ghorbanpour, M., 2015. Evaluation of essential oil content and yield of Satureja hortensis in response to different copper and zink treatments. Iranian Journal of Plant Biology, 24: 55- 63.
-Jamzad, Z. 2009. Thymus and Satureja species of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands. Tehran. 171p.
-Mirhaji, S.T., Sanadgol, A. and Jafari, A.A., 2013. Evaluation of 16 accessions of Festuca ovina L. in the nursery of Homand-Absard Rangeland Research Station. Iranian Journal of Range and Range and Desert Research, 20 (1): 11-22.
-Mirhaji S.T., Jafari, A.A. and Ajir, F., 2014. Evaluation of Elytrigia libanoticus to select superior accessions in the nursery of Homand-Absard Rangeland Research Station. Journal of Range Management, 4: 84-99.
-Mozaffarian, V., 2008. A Dictionary of Iranian Plant Names. Farhange Moaser, Tehran, 670p.
-Mozaffarian, V., 2013. Identification of Medicinal and Aromatic Plants of Iran. Farhange Moaser, Tehran, 1350p.
-Oke, F., Aslim, B., Ozturk, S. and Altundag, S., 2009. Essential oil composition, antimicrobial and antioxidant activities of Satureja cuneifolia Ten. Food Chemistry, 112: 874-879.
-Sefidkon, F., Abbasi, K., Jamzad, Z. and Ahmadi, S., 2007. The effect of distillation methods and stage of plant growth on the essential oil content and composition of Satureja rechingeri Jamzad. Food Chemistry, 100: 1054-1058.
-Sefidkon, F. and Akbarinia, A., 2009. Essential oil content and composition of Satureja sahendica Bornm. at different stages of plant growth. The Journal of Essential Oil Research, 21: 112-114.
-Sefidkon, F., Jamzad, Z., 2006. Essential oil analysis of Iranian Satureja edmondi and S. isophylla. Flavour and Fragrance Journal, 21: 230-233.
-Shakoi, M., Abbasi, H. and Aliha, M., 2005. Soil formation and development in Homand Range Research Station. Iranian Journal of Range and Desert Research, 12: 378-394.
-Shariat, A., Karimzadeh, G. and Assareh, M.H., 2013 - Karyology of Iranian endemic Satureja (Lamiaceae) species. Cytologia, 78:305-312.