بررسی اثرات همزیستی سینوریزوبیوم (SinoRhizobium sp.) بر رشد و تولید عملکرد علوفه اسپرس زراعی (Onobrichis vicifolia)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

2 نویسنده مسئول مکاتبات، استاد پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران پست الکترونیک: aajafari@rifr-ac.ir

3 کارشناس، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

چکیده

به‎منظور مطالعه تاثیر همزیستی سویه‎های سینوریزوبیوم SinoRhizobium sp.) بر تثبیت ازت و رشد اسپرس زراعی Onobrichis vicifolia) تعداد 6 سویه از مناطق اسپرسخیز کشور شامل اردبیل، شهرکرد، سمیرم، کرج، سقز، خرم‎آباد جمع‎آوری شد و بر روی بذر 4 اکوتیپ اسپرس با منشاء قزوین، کرمانشاه، الیگودرز و فریدون‎شهر تلقیح شدند. طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا" تصادفی در 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا سویه‌های سینوریزوبیوم استخراج و در محیط کشت YAM تکثیر شدند. بذر اکوتیپ‌های اسپرس با سویه‎ها تلقیح شدند و در گلدان‌های پلاستیکی متوسط محتوی ماسه کوارتزیت استریل کشت شدند. اکوتیپ‌ها با محلول غذائی هوگلند بدون ازت آبیاری شدند. آزمایش به‎مدت 90 روز در گلخانه و محیط طبیعی ادامه یافت. پس از رشد کافی از صفات تعداد ساقه، طول ساقه، وزن خشک ساقه، طول ریشه، وزن خشک ریشه، وزن خشک گیاه ، اندازه گره یادداشت‌برداری به‎عمل آمد. نتایج نشان داد که اثر همزیستی سویه‌های سینوریزوبیوم بر روی کلیه صفات به‎جز طول ریشه معنی‌دار بود. ضمنا اثر اکوتیپ و اثر متقابل اکوتیپ با سویه‌های سینوریزوبیوم هم بر روی تمام صفات در سطح احتمال 1 درصد معنی‎دار بود. در مقایسه میانگین تیمارها، سویه خرم‎آباد در اکثر صفات از میانگین بیشتری برخوردار بود و سویه‌های البرز، اردبیل و بستان‎آباد در مرتبه بعدی قرار داشتند. در مقایسه میانگین اثرات متقابل بیشترین سازگاری بین یونجه اکوتیپ الیگودرز با سویه سینوریزوبیوم بستان‎آباد مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها


-          Brockwell, J., Bottomley, P.J. and Thies, J.E. 1995. Manipulation of rhizobia microflora for improving legume productivity and soil fertility: a critical assessment. Plant Soil, 174: 143-180.
-          Burris, R.H., 1994. Biological nitrogen fixation past and future, p. 1-11. In N.A. Hegazi, Fayez, M. and Monib, M. (ed.), Nitrogen fixation with non-legumes. The American University in Cairo Press, Cairo, Egypt.
-          Freiberg, C., Fellay, R., Bairoch, A., Broughton, W.J., Rosenthal, A. and Perret, X., 1997. Molecular basis of symbiosis between Rhizobium and legumes. Nature, 387: 394-401.
-          Heidari Shariabad, H. and Dorry, M.A., 2001. Forage Crops (Leguminousae), First edition, Research  Institute of Forest and Rangelands publication, Tehran, Iran.
-          Mandimba, G.R., 1995. Contribution of modulated legumes on the growth of Zea mays L. under various cropping systems. Symbiosis, 19: 213-222.
-          Peoples, M.B., Ladha, J.K. and Herridge, D.F., 1995. Enhancing legume N2 fixation through plant and soil management. Plant Soil, 174: 83-101.
-          Sellstedt, A., Staahl, L., Mattsson, M., Jonsson, K. and Hoegberg, P., 1993. Can the 15N dilution technique be used to study N2 fixation in tropical tree symbioses as affected by water deficit J. Exp. Bot., 44: 1749-1755.
-          Tate, R.L., 1995. Soil microbiology (symbiotic nitrogen fixation), John Wiley & Sons, Inc., New York, N.Y. p. 307-333.
-          Viera-Vargas, M.S., Souto, C.M., Urquiaga, S. and Boddey. R.M., 1995. Quantification of the contribution of N2 fixation to tropical forage legumes and transfer to associated grass. Soil Biol. Biochem., 27: 1193-1200.
-          Vincent, J.M., 1970. A manual for the practical study of root nodule bacteria. Blackwell Scientific Publications: Oxford
-          Wani, S.P., Rupela, O.P. and Lee, K.K., 1995. Sustainable agriculture in the semi-arid tropics through biological nitrogen fixation in grain legumes. Plant and Soil, 174: 29-49.