بررسی الگوی بیان ژن‌های دخیل در مسیر بیوسنتزی مونوترپن‌‌ها و تری‌ترپن‌ها تحت تأثیرتیمار اسیدسالیسیلیک در گیاه دارویی سیاه‌دانه

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج

2 نویسنده مسئول مکاتبات، استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج

3 استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج

چکیده

سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) متعلق به خانواده آلاله، یکی از گیاهان دارویی مهم می‌باشد که انواع متعددی از متابولیت‌های ثانویه‌ گیاهی از جمله ترپن‌ها را تولید می‌کند. مونوترپن‌ها و تری‌ترپن‌ها از مهم‌ترین گروه‌های تشکیل‌دهنده‌ ترپن‌ها می‌باشند. در مسیر بیوسنتزی مونوترپن‌ها تحت عنوان مسیرMEP واقع در پلاستید، ژن‌های مختلفی دخیل می‌باشند که مونوترپن‌ سنتازها تحت عنوان ژن‌های محدودکننده سرعت واکنش در این مسیر شناخته شده‌اند. در طی مسیر بیوسنتزی مونوترپن‌ها، آنزیم ژرانیل‌دی‌فسفات ‌سنتاز مسئول کاتالیز ژرانیل‌دی‌فسفات به‎عنوان پیش‌ماده عمومی مونوترپن‌ها می‌باشد.‌ اکسیدواسکوآلن‌سیکلازها از مهم‌ترین آنزیم‌های کاتالیزکننده مسئول بیوسنتز تری‌ترپنوییدها می‌باشند که بتاآمیرین ‌سنتاز و اسکوآلن‌اپوکسیداز از جمله‌ی این آنزیم‌ها هستند. در این پژوهش بیان ژن‌های مختلف شامل یک ژن مونوترپن ‌سنتازی، ژرانیل‌دی‌فسفات ‌سنتاز، بتاآمیرین‌ سنتاز و اسکوآلن‌اپوکسیداز تحت تیمار اسیدسالیسیلیک بررسی شد. بیان نیمه‌کمی ژن‌های مونوترپن ‌سنتاز، ژرانیل‌دی‌فسفات‌ سنتاز، بتاآمیرین‌ سنتاز و اسکوآلن‌اپوکسیداز در سطح رونوشت در برگ‌های تیمارشده با ‌اسیدسالیسیلیک نشان دهنده‌ تغییر بیان متفاوت این ژن‌ها در پاسخ به ‌اسیدسالیسیلیک می‌باشد. 

کلیدواژه‌ها