مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089113220050723Multivariate analyses to study of genetic variation in Rosa damascena Mill. genotypes from central regions of Iranمطالعه تنوع در گل محمدی (.Rosa damascena Mill) مناطق مرکزی ایران با استفاده از روشهای آماری چند متغیره13315211517010.22092/ijrfpbgr.2005.115170FAسیدرضا طبائی عقدائیموسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشورساسان فرهنگیان کاشانیدانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجردعلی اشرق جعفریاستاد پژوهش و رئیس بانک ژن موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورعباس قمری زارعمؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، صندوق پستی 116 – 13185Journal Article20180121To investigate genetic diversity in <em>Rosa</em><em> damascena</em> Mill. genotypes from central regions of Iran, seventeen accessions were analyzed. An experiment was carried out, using a three replicated randomized complete blocks design, at the experimental field in Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran. Principal components analysis (PCA) and cluster analysis were applied. Data were collected and analyzed for flower yield and also morphological traits, including flower number, single flower weight and dry matter percentage of flower, plant height and canopy, branch angel, flower number per branch, leaf number, leaflet length and width and thorn density and length. The results showed significant differences among genotypes for all of the traits. Signifcant phenotypeic correlations were also observed among different traits, especially between flower yield and number. Using principal components analysis, the first three components determined 61.64 % (25.96%, 20.51% and 15.176%, respectively) of the total variation. The highest special values for flower yield and number belonged to the first component, based on which Yazd<sub>2</sub> accession could be selected for this trait. Cluster analysis classified the genotypes in 4 groups, based on the traits under study. It could be concluded from the results that there is a significant genetic variation in <em>Rosa damascena</em> germplasm originated from central regions of Iran. Also, the highest heterosis could be achieved, through combining genotypes in the first and fourth groups.به منظور ارزیابی تنوع در عملکرد گل و خصوصیات مورفولوژیکی ژنوتیپهای گل محمدی (.<em>Rosa damascena</em> Mill) مناطق مرکزی کشور، تعداد هفده ژنوتیپ از این گیاه در یک طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة تحقیقاتی مؤسسة تحقیقات جنگلها و مراتع در سالهای زراعی1383-1380 مورد بررسی قرار گرفت. روشهای آماری چند متغیره در ارزیابی ژنوتیپها برای عملکرد و اجزای آن شامل عملکرد گل، تعداد گل، وزن تک گل و درصد ماده خشک گل و صفات مورفولوژیکی از قبیل ارتفاع گیاه، قطر پوشش، زاویه شاخه، تراکم برگ، طول و عرض برگچه، طول و عرض گوشوارک، تراکم وطول خار بکار گرفته شد. ژنوتیپها از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنیداری نشان دادند. همچنین همبستگی معنیداری میان صفات مختلف بهویژه عملکرد و تعداد گل در هکتار مشاهده گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از تجزیه به مؤلفههای اصلی، سه مؤلفه 1، 2 و 3 به ترتیب 96/25، 51/20 و 17/15 و در مجموع 64/61 درصد از کل تنوع را تبیین نمودند. تجزیه خوشهای نیز ژنوتیپها را در چهار گروه قرار داد که بیشترین فاصله ژنتیکی، میان نمونه اصفهان<sub>1 </sub>و نمونه جمعآوری شده از استان تهران بدست آمد، همچنین توزیع ژنوتیپها بر اساس سه مؤلفه اصلی با نتایج تجزیه خوشهای مطابقت داشت. براساس این گروهبندی، با تلاقی ژنوتیپهای گروه <span style="text-decoration: underline;">ا</span>ول با چهارمین گروه بیشترین هتروزیس از نظر صفات مورد مطالعه در این بررسی را میتوان حاصل نمود و بنابراین میتوان در برنامههای اصلاحی گل محمدی، از ژنوتیپهای مذکور به عنوان والد در تلاقیها استفاده کرد.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089113220050723Investigation of genetic variation in three Thymus species using electrophoresis of seed storage proteinsمطالعه تنوع ژنتیکی در سه گونه از گیاه آویشن (Thymus) با استفاده از الکتروفورز پروتئینهای ذخیرهای بذر15316211517210.22092/ijrfpbgr.2005.115172FAشهین مهرپورمؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران صندوق پستی 116-13185حسین میرزایی ندوشنResearch Institute of Forests and Rangelands, P.O.Box 13185-116, Tehran, Iran.فاطمه سفیدکنموسسه جنگلها و مراتع استان تهرانJournal Article20180121Seed storage proteins were used to study genetic relationship between several populations of <em>Thymus</em> species, using electrophoresis method. Nine populations of three <em>Thymus</em> species were collected from north and north west of the country. SDS-PAGE method of electrophoresis was employed to investigate the seed storage proteins. The obtained bands from protein profile were studied and recorded in presence and absence style and their relative movement were also measured. The data were analyzed and the populations were grouped in 4 different classes. Populations of <em>T. kotschyanus </em>were located in the first group. A population of <em>T. persicus</em> was located in the second group. Two populations of <em>T. persicus</em> were located in the third group and the populations of <em>T.pubscens</em> were located in the forth group.جهت مطالعه تنوع ژنتیکی میان جمعیتهایی از آویشن از الکتروفورز پروتئینهای ذخیرهای بذر استفاده گردید. به این جهت بذر 9 جمعیت از سه گونه <em>T. pubscens ,T. kotschyanus</em> و<em>T. persicus </em> از مناطق شمال و شمال غرب تهیه شد و از الکتروفورز به روش SDS-PAGEجهت مطالعه پروتئینهای ذخیرهای بذر استفاده شد. باندهای حاصل از کلیه جمعیتها از جهت حضور و عدم حضور و فاصله از مبدأ ارزیابی شد و اطلاعات حاصل مورد تجزیه خوشهای قرار گرفت. جمعیتها به چهار گروه تقسیمبندی شدند که در گروه اول جمعیتهای گونه <em>T. kotschyanus</em> و در گروه دوم جمعیت جمعآوری شده از ارتفاع 2200 متری متعلق به گونه <em>T. persicus</em> از زنجان قرار گرفتند. در گروه سوم نیز دو جمعیت دیگر از گونه <em>T. persicus</em> جمعآوری شده از ارتفاعات2400 و 2600 متری متعلق به زنجان جای گرفتند اما در گروه چهارم نمونههای متعلق به گونه <em>T. pubscens</em> قرارگرفتند.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089113220050723Relationships of seed and forage yields with their components in white clover (Trifolium repens L.) through regression and path analysisبررسی رابطه عملکرد علوفه، بذر و اجزاء عملکرد در ارقام شبدر سفید (Trifolium repens L.)16317511517310.22092/ijrfpbgr.2005.115173FAمهدی ضیائی نصبمؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، صندوق پستی 116 – 13185علی اشرق جعفریاستاد پژوهش و رئیس بانک ژن موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورJournal Article20180121To evaluate relationships between forage dry matter yield, seed yield and their components, 12 varities of white clover (<em>Trifolium repens </em>L.), were evaluated using a complete randomized blocks design with three replications at Alborz Research Center, Karaj, Iran during 2001-2002. The results of correlation analysis showed positive and significant relationships between forage and leaflet lamina area, canopy height, petiol length, persistency and stolon density. Seed yield had positive and significant relationships with thousand seed weight and florets number per inflorescence. Using regression analysis, the most important traits for forage and seed yield were identified. Results showed that leaflet lamina area, persistency, internode length and number of inflorescences per stolon were the important triats for forage and accounted for 79% of forage yield variation. Using path analysis, leaflet lamina area and persistency had direct positive effects on forage yield. It was concluded that leaflet lamina area and persistency were the most important triats for improved forage yield. Regression analysis for seed yield showed that thousand seed weight, stolon thickness and number of florets per inflorescence were the important triats for seed yield (R<sup>2</sup>=0.79). Thousand seed weight and number of florets per inflorescence had positive and significant direct effects on seed yield. It was concluded that thousand seed weight and floret number per inflorescence were the important traits, in order to improve varieties for seed yield in white clover. بهمنظور بررسی روابط میان عملکرد علوفه خشک و عملکرد بذر با اجزاء عملکرد، 12 رقم شبدر سفید در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سالهای 1380-1381 در مجتمع تحقیقاتی البرز (کرج) مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات اندازه برگچه، ارتفاع کانوپی، طول دمبرگ، طول میانگره، دیرزیستی، تراکم استولن، ضخامت استولن، عملکرد بذر، وزن هزار دانه، تعداد گلچه در گلآذین، تعداد بذر در گلچه، تعداد گلآذین در بوته و تعداد گلآذین در استولن اندازه گیری شدند. ضرایب همبستگی فنوتیپی نشان داد که عملکرد علوفه خشک با صفات اندازه برگچه، ارتفاع کانوپی، طول دمبرگ، دیرزیستی و تراکم استولن همبستگی مثبت و معنیدار داشت. ضریب همبستگی میان عملکرد بذر و صفات وزن هزار دانه و تعداد گلچه در گلآذین نیز مثبت و معنیدار بود. تجزیه رگرسیونی گام به گام برای تعیین سهم هر یک از صفات که بیشترین تأثیر را در عملکرد بذر و علوفه داشتند نشان داد که اندازه برگچه، دیرزیستی، طول میانگره و تعداد گلآذین در استولن نقش مهمی در افزایش عملکرد علوفه داشتند و حدود 79 درصد از تغییرات تولید علوفه را توجیه نمودند. براساس نتایج حاصل از تجزیه علیت، صفات اندازه برگچه و دیرزیستی بیشترین اثر مستقیم مثبت بر افزایش عملکرد علوفه داشتند و بهعنوان دو شاخص مهم در افزایش عملکرد علوفه قلمداد شدند. در تجزیه رگرسیونی گام به گام در مورد عملکرد بذر صفات وزن هزار دانه، ضخامت استولن و تعداد گلچه در گلآذین با بیش از 79 درصد از تغییرات، بهعنوان صفات مهم در مدل رگرسیونی وارد شدند. صفات وزن هزار دانه و تعداد گلچه در گلآذین به ترتیب بیشترین اثر مستقیم مثبت بر افزایش عملکرد بذر داشتند و چون اثر کل آنها نیز مثبت و معنیدار بود بنابراین از این صفات میتوان بهعنوان شاخصهای مهم در افزایش عملکرد بذر شبدر سفید استفاده نمود.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089113220050723Variability in ploidy levels as a barrier for interspecific hybridization in Bromus speciesتنوع سطح پلوئیدی مانعی در دورگگیری میان گونهای در جنس بروموس Bromus spp.17718811517410.22092/ijrfpbgr.2005.115174FAحسین میرزاییندوشنعضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورحسن مداح عارفیمؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران.فرشته اسدی کرممؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران.آناهیتا شریعتمحقق موسسه تحقیقات جنگلها و مراتعJournal Article20180121Ten Bromus species were selected and planted in a field experimental layout to perform genetic variation, cytogenetic and interspecific hybridization studies. Interspecific hybridization was performed between several combinations of the species at an appropriate time which were not successful. Therefore, ploidy levels and other possible barriers were investigated. Several factors including non-overlapped flowering dates in field conditions, small size of flower components and variability in ploidy level were regarded as the main limiting factors of the interspecific hybridization. Various ploidy and aneuploidy levels in the studied species and populations were observed. The least number of chromosomes and ploidy level (2n=2x=14) were observed in Bromus sterilis, B.cappadocicus and B. inermis. The highest number of chromosomes and ploidy level (2n=84) were observed in B. tomentellus. A great number of the studied cells contained a high level of ploidy or a kind of aneuploidy. Populations with medium ploidy levels were also observed within the studied populations. A great number of differences were also observed between the size of the chromosomes of the studied populations and their karyotypic asymmetric.ده گونه مختلف از جنس بروموس جهت بررسی تنوع ژنتیکی، مطالعات سیتوژنتیکی و انجام تلاقیهای میان گونهای، انتخاب و در قالب یک طرح آزمایشی مزرعهای کاشته شدند. ضمن مطالعه گسترده این گونهها در زمینههای مورد نظر، نسبت به انجام تلاقیهای میان گونهای نیز اقدام شد. تعداد زیادی دورگگیری در زمان مناسب صورت گرفت که بهطور عمده فاقد نتیجه مناسب بود. عوامل متعددی امکان استفاده از کلیه گونههای مورد مطالعه را در اجرای تلاقیهای میان گونهای محدود مینمود. عدم همپوشانی دوره گلدهی این گونهها در شرایط مزرعه، ریزی اجزاء گل در برخی از گونهها و تنوع سطح پلوئیدی از موانع عمده در اجرای تلاقیهای میان گونهای قلمداد گردید. سطوح مختلف پلوئیدی و آنیوپلوئیدی در گونهها و جمعیتهای مورد مطالعه مشاهده گردید. کمترین تعداد کروموزوم و سطح پلوئیدی در گونههای <em>Bromus inermis</em>، <em>B</em><em>.</em><em> cappadocicus</em>و<em>B. sterilis</em>(14= x2= n2) و بیشترین تعداد کروموزوم و سطح پلوئیدی در گونه <em>B. tomentellus</em>،(84= n2) مشاهده گردید. تعداد زیادی از سلولهای مورد مطالعه، سطح پلوئیدی بالا یا شکلی از آنیوپلوئیدی را داشتند. جمعیتهایی با سطوح پلوئیدی میانی نیز در میان گونههای مورد مطالعه مشاهده گردید. علاوه بر تفاوت در تعداد کروموزومها تفاوتهای زیادی در اندازه کروموزومها و نیز تقارن کاریوتیپی جمعیتهای مورد مطالعه مشاهده گردید.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089113220050723Resistance of Trigonella perennial accessions to drought stressبررسی تحمل به خشکی در جمعیتهای مختلف شنبلیلههای چندساله18920811517510.22092/ijrfpbgr.2005.115175FAمهرناز ریاستشیراز، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، شیرازعبدالرضا نصیرزادهمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس،شیراز، صندوق پستی 617- 71555علی اشرق جعفریاستاد پژوهش و رئیس بانک ژن موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورلادن جوکارمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس،شیراز، صندوق پستی 617- 71555Journal Article20180121 In order to determine the reaction of 8 accessions of perennial <em>Trigonella </em>to drought stress, experiments were conducted in randomized complete block design as factorial with 3 replications. The first factor included 4 levels of drought stress and the second factor included 8 accessions of perennial <em>Trigonella</em>. Root and shoot length, root and shoot dry weight and the ratio of height and weight of root and shoot were studied. The related diagrams were drawn and dendrogram resulted from cluster analysis with principal component. Accessions showed significant differences for root and shoot length and root dry weight at of 1% and for shoot dry weight, the ratio of root to shoot, the ratio of root dry weight to shoot and converse at 5% but they didn’t show any significant difference for ratio of shoot length to root. Effects of drought treatments on shoot length, root and shoot dry weight were significant at 1% and on ratio of root to shoot and converse and shoot dry weight to root was significant at 5%.The interaction of drought treatments and accessions on shoot dry weight, root dry weight and ratio of shoot dry weight to root were significant at 5%. Also, root length and the ratio of root length to shoot was the most in 7271 (<em>T. elliptica</em>, Kohkilooyeh and Boyrahmad) and root dry weight was the most in 5310 (<em>T. elliptica, </em>shoorjestan-Fars). The least root length belonged to 103 (<em>T. tehranica</em>,Velayat rood), 120 (<em>T. tehranica, </em>unknown place) and 460 (<em>T.elliptica</em>, Zanjon). Also, the least of the root length to shoot ratio were observed in to 460, 120, 103 and 162 (<em>T. elliptica</em>, Hosseinabad- Fars). In general, the highest tolerance were obtained in 7271 and 5310 and these accessions showed the most resistance.به منظور تعیین واکنش 8 جمعیت شنبلیله چندساله به تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل 4 سطح تنش خشکی و فاکتور دوم، 8 جمعیت شنبلیله چندساله بود. فاکتورهای مورد اندازهگیری شامل طول ریشه و ساقه، وزن خشک ریشه و ساقه، نسبت طول و وزن اندام هوایی به ریشه و نسبت طول و وزن ریشه به اندام هوایی بود. اختلاف معنیداری میان جمعیتها برای صفات طول ریشه و ساقه و وزن خشک ریشه در سطح 1% و در مورد صفات وزن خشک ساقه، نسبت طول ریشه به اندام هوایی و نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی و برعکس در سطح 5% مشاهده شد. اما از نظر نسبت طول ساقه به طول ریشه اختلاف معنیداری میان جمعیتها وجود نداشت. تأثیر تیمارهای مختلف خشکی بر صفات طول ساقه، وزن خشک ریشه و وزن خشک ساقه دارای اختلاف در سطح 1% و بر نسبت طول ریشه به طول ساقه و بر عکس و نسبت وزن خشک ساقه به ریشه این اختلاف در سطح 5% معنی دار بود. اثر متقابل میان تیمارهای خشکی و جمعیتهای شنبلیله بر وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه ونسبت وزن خشک ساقه به ریشه دارای اختلافی معنیداری در سطح 5% بود. در بررسیهای انجام گرفته طول ریشه و نسبت طول ریشه به ساقه در جمعیت 7271 (<em>Trigonell elliptica</em>، کهگیلویه و بویراحمد) و وزن خشک ریشه در جمعیت 5310 (<em>T. elliptica</em>، شورجستان فارس) بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند. همچنین کمترین طول ریشه مربوط به جمعیتهای 103 (<em>T. tehranica</em>، ولایترود)، 120 (<em>T. tehranica</em>) و 460 (<em>T. elliptica</em>، زنجان) و کمترین نسبت طول ریشه به ساقه به جمعیتهای 460، 120، 103 و 162 (<em>T. elliptica</em>، حسین آباد فارس) اختصاص داشت. به طورکلی جمعیتهای 7271 و 5310 بیشترین مقاومت را از خود نشان داده و به عنوان متحملترین جمعیتها به خشکی معرفی میشوند.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089113220050723Cytogenetic studies in alfalfa (Medicago sativa L.) somaclones following tissue cultureبررسی تغییرات سیتوژنتیکی سوماکلونهای حاصل از مراحل مختلف کشت بافت یونجه Medicago sativa L.))20922011517610.22092/ijrfpbgr.2005.115176FAعباس صفرنژادعضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزیثمانه مرویانمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان، مشهد، صندوق پستی 1148-91735.Journal Article20180121Alfalfa (<em>Medicago sativa</em> L.) grows extensively in farms and rangelands. In order to increase <em>in vitro</em> plant regeneration and salt tolerance in alfalfa (<em>Medicago sativa</em> L.), plants were regenerated from CUF101-1S genotype and seeds were produced. Chromosomes morphology was studied in three genotypes CUF101-1S, Reg1S and Reg2S of <em>Medicago</em>, using their root meristem after fixation, hydrolysis and staining stages. The result showed that all three genotypes were 2n=4x=32. Karyotypic formula was 8SM+ 7M + 1 AC in CUF101-1S and were 12 M + 4SM in Reg2S. Total chromosomes length in CUF101-1S was 31.6 and the longest and the shortest chromosomes lengths were 3.2 and 1.2, respectively. These values were stimated 31.2, 3, 19 and 25.9, 2.4, 16 for Reg1S and Reg2S, respectively.یونجه (<em>Medicago sativa</em> L.) گیاهی است علوفهای که سطح زیادی از مزارع و مراتع را به خود اختصاص داده است. به منظور افزایش میزان باززایی گیاه از کالوس و در نهایت افزایش مقاومت به شوری به روش <em>in vitro</em> یونجه در دو مرحله پیاپی باززایی انجام و گیاهان مورد نظر انتخاب و از آنها بذر تولید شد. در این پژوهش با استفاده از مریستم ریشه، بذرهای یونجهCUF101-1S (ژنوتیپ انتخابی برای مقاومت به شوری به روش <em>in vivo</em>)، سوماکلون Reg1S (بذرهای حاصل از گیاهان بدست آمده از کشت بافت CUF101-1S) و سوماکلون Reg2S (بذرهای حاصل از گیاهان بدست آمده از کشت بافت Reg1S) بعد از مراحل تثبیت، هیدرولیز و رنگ آمیزی برای هر ژنوتیپ 10 تا 100 نمونه لام تهیه و مورفولوژی کروموزومها و در نهایت تغییرات سیتوژنتیکی سوماکلونها بهعنوان ابزاری برای استفاده در اصلاح نباتات مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که هر سه ژنوتیپ دارای 32= x 4 = n2 کروموزوم هستند. فرمول کاریوتیپی CUF101-1S به صورت AC 1 + M 7 + SM 8 و در سوماکلونهای Reg1S و Reg2S بهصورت SM 4 + M 12 است. طول کل کروموزوم در CUF101-1S برابر 6/31 میکرون و طول بلندترین کروموزومها 2/3 و کوتاهترین آنها 2/1 میکرون بودند. طول کل کروموزومها در سوماکلون Reg1S، 2/31 میکرون و طول بلندترین و کوتاهترین کروموزومها به ترتیب 3 و 1 میکرون میباشد. در سوماکلون Reg2S طول کل کروموزومها 9/25 میکرون و طول بلندترین و کوتاهترین کروموزومها به ترتیب 4/2 و 1 میکرون محاسبه شد که تغییرات سوماکلونها در اثر مراحل مختلف کشت بافت بر کروموزومها میباشد و بهطور کلی با افزایش مراحل کشت بافت طول کل کروموزومها کاهش یافت.