2024-03-28T16:03:12Z
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=11751
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
1735-0891
1385
14
2
اثرات فیزیولوژیکی تنش آبی بر رشد رویشی سه گونه شبدر یکساله (Trifolium spp.)
سعید
معمار
عبدالرضا
نصیرزاده
به منظور بررسی واکنش به خشکی در 3 گونه (با شش منشاء بذری) شبدر یکساله یک آزمایش گلخانهای بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1383 انجام گرفت. طول و وزن خشک ریشه و اندامهوایی و نسبت طول ریشه به طول اندام هوایی دو گونه و چهار زیرگونه شبدر یکساله در چهار سطح خشکی100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت مزرعه اندازهگیری شدند. بیشترین طول اندام هوایی و ریشه به ترتیب در تیمارهای 100 و 75 درصد ظرفیت مزرعه با میانگین طولهای 24/15 و 19/14 سانتیمتر و کمترین میزان آنها در تیمارهای 25 درصد ظرفیت مزرعه به ترتیب با 52/5 و 71/9 سانتیمتر بدست آمد. مقایسه میانگین وزن خشک اندام هوایی و ریشه نشان داد که بیشترین وزن خشک به ترتیب با 95/0 و 1/1 گرم مربوط به گونه T. alexandrinum var. carmel بود، در حالیکه کمترین وزن خشک اندام هوایی در تودههای بالاده کازرون، دو چین کردستان و سوریان آباده (شبدر ایرانی) و کمترین وزن خشک ریشه توده دوچین کردستان (شبدر ایرانی) بدست آمد. براساس نتایج بدست آمده گونههایT. alexandrinum var. carmel و T. subterraneum var. clark به عنوان گونههای مقاوم و تودههای بالاده کازرون و هفتچین اراک حساسترین و تودههای دو چین کردستان و سوریان آباده جزء گونههای نیمه مقاوم به خشکی در مرحله رشد رویشی معرفی شدند.
شبدر
تنش خشکی
اثرات فیزیولوژیکی و (Trifolium spp.)
2006
08
23
55
61
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115073_463d7efe1fa01eb1566f9609db8081cf.pdf
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
1735-0891
1385
14
2
بررسی اثرات مواد آللوکمیکال چاودار (Secale cereale L.) و قیاق halepense L. Sorghum روی جوانهزنی ذرت (.Zea mays L)
سیروس
حسن نژاد
حسن محمد
علیزاده
به منظور بررسی اثرات مفید و مضر چاودار و قیاق بر روی جوانهزنی بذر ذرت، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی (CRD)، در سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی انجام و غلظتهای مختلف عصاره آبی چاودار، قیاق و مخلوط چاودار و قیاق بررسی شد. در این آزمایش غلظتهای 5%، 75/3%، 5/2% و 0 (شاهد= آب مقطر) چاودار و قیاق هر کدام به تنهایی و نیز مخلوط عصاره چاودار+ قیاق با غلظتهای ذکر شده برای هر یک تهیه و اثر آنها روی صفاتی چون درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، متوسط مدت زمان جوانهزنی، طول ریشهچه، طول ساقهچه و وزن خشک ریشهچه + ساقهچه ذرت بررسی شد. نتایج نشان داد که عصاره قیاق در بیشترین غلظت بکار گرفته شده (5%) نقش بازدارندگی داشته و روی کلیه صفات مورد مطالعه اثرات منفی داشت، ولی در غلظتهای کم محدوده ذکر شده تفاوت معنیداری با شاهد مشاهده نشد. این در حالی بود که عصاره چاودار در بیشترین غلظت بکار رفته (5%)، تنها سرعت جوانهزنی و طول ساقهچه را کاهش داد. در بررسی اثر متقابل عصاره آبی چاودار و قیاق مشاهده شد، ترکیب عصارههای این دو گونه گیاهی در غلظتهای زیاد (5%) اثر سینرژیستی (افزایشی) با هم داشته و اثر منفی بر جوانهزنی را افزایش داد، ولی در غلظتهای کم (5/2% و75/3%)، تفاوت معنیداری با شاهد مشاهده نشد.
آللوکمیکال
جوانهزنی
چاودار
ذرت
سینرژیست و قیاق
2006
08
23
62
68
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115075_5d91d9e3cf79c5bd20a97d3f143f92ff.pdf
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
1735-0891
1385
14
2
مطالعه کشت بافت و اندامزایی در گیاه دارویی Salvia nemorosa
پریسا
اورمزدی
فیروزه
چلیبان
گیاه Salvia nemorosa از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است که دارای مصارف خوراکی، دارویی و زینتی میباشد. با توجه به عدم وجود اطلاعاتی در مورد کشت بافت این گیاه، کشت بافت و اندام S. nemorosa جهت ریزازدیادی آن بر روی محیط کشت مناسب صورت گرفت. کشت در شیشه این گیاه در محیط کشت MS با مقادیر مختلف هورمونی انجام شد. قطعات ریشه، محور زیر لپه، برگ و مریستم رأسی از دانهرستهای سترون رشد یافته در محیط کشت MS فاقد هورمون، به عنوان جداکشت مورد استفاده قرار گرفت. جداکشتهای برگ و مریستم رأسی در محیط کشت MS حاوی NAA و 2ip ، کالهای متراکم و سبز رنگ تشکیل دادند و بعد اندامزایی (تشکیل برگ و ریشه) کردند. محیط کشت MS دارایIBA وKin تنها بر روی جداکشتهای برگی مناسب بوده و قطعات کشت شده پس از کالزایی، اندامهای برگی بوجود آوردند. درمحیط کشت MS دارایNAA و 6-BAP جداکشتهای مریستم رأسی پس از کالزایی اندامهای برگ و ساقه را تولید کردند و با واکشت نمونهها در محیط کشت تازه، تشکیل گیاه کامل صورت گرفت. این محیط کشت هورموندار بهترین محیط برای گیاه S. nemorosa نسبت به دو محیط کشت دیگر محسوب شد. در محیط کشت MS دارایNAA و2ip 5 محور زیر لپه کالهای زرد رنگ تولید نموده ولی جداکشتهای ریشهای بدون تولید کال باقی ماندند. در محیط کشت MS دارایIBA وKin جداکشتهای محور زیر لپه، کالهای زرد رنگ و جداکشتهای ریشهای با تولید کالهای سبز رنگ بدون تغییر در محیط باقی ماندند.
Salvia nemorosa
نعناعیان
کشت بافت
اندامزایی
کال و باززایی گیاه
2006
08
23
69
79
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115080_3c784c3f972a96f76f79c1a249a6c298.pdf
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
1735-0891
1385
14
2
تأثیر تنش آب برمیزان ماده خشک و رنگیزههای فتوسنتزی در دو گونه اسپرس
پروین
رامک
رمضانعلی
خاوری نژاد
حسین
حیدری شریف آباد
مسعود
رفیعی
کریم
خادمی
آزمایشی به منظور بررسی تأثیر تنش آب بر میزان ماده خشک و رنگیزههای فتوسنتزی در دو گونه از گیاه اسپرس (Onobrychis radiata & Onobrychis viciifolia) با استفاده از آزمایشهای فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام گردید. گیاهان تحت مطالعه در محیط گلخانه با دمای حداکثر 38 درجه سانتیگراد و دمای حداقل 14 درجه سانتیگراد کشت شدند. چهل روز پس از کاشت، هر دو گونه تحت تنش آبی 50 و 75 درصدظرفیت زراعی مزرعه قرار گرفتند و از تیمار ظرفیت زراعی مزرعه (%100) به عنوان شاهد استفاده شد. در هر دو گونه تنش کمبود آب سبب کاهش میزان ماده خشک و رشد نسبی (RGR) شد، اما نسبت ریشه به اندام هوایی (R/S)، طول و وزن ریشه افزایش داشـت و در گونـه O. radiata افزایش ایـن مؤلفه بسیار بیشتر از گونه viciifolia. Oبود. همچنین بررسیهای بیوشیمیایی نشان داد که در هر دو گونه در شرایط تنش از میزان کلروفیلها و کاروتنها کاسته شده است، اما میزان گزانتوفیلها و نسبت کاروتنوئیدها به کلروفیلها افزایش داشت و این افزایش در گونهO. radiata در سطح احتمال 5 درصد با گونه O. viciifoliaتفاوت معنیداری را نشان داد. کاهش کمتر کلروفیلها و افزایش نسبی گزانتوفیلها سبب شد تا ماده سازی در گونه O. radiata تحت شرایط تنش، تأثیر کمتری بپذیرد. به دنبال این امر تغییرات بیوفیزیکی چون کاهش نسبت اندام هوایی به ریشه به دلیل کاهش تبخیر و مصرف آب و نیزکاهش هزینههای کربن و اختصاص یافتن سهم بیشتری از مواد آسیمیله شده به ریشه سبب افزایش رشد ریشه شده که این ویژگیها در مجموع سبب برتری گونه O. radiata در تحمل تنش شدید FC 50% نسبت به گونه O. viciifolia شد. نتایج این بررسی را میتوان در مطالعات اصلاحی و گزینش در جهت افزایش مقاومت به خشکی در گیاهان بکار گرفت.
تنش آب
اسپرس
ظرفیت زراعی مزرعه
رنگیزههای فتوسنتزی و رشد نسبی
2006
08
23
80
91
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115084_61f015c7c7fdaff323915ee35e3c8ca7.pdf
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
1735-0891
1385
14
2
شکستن رکود و جوانهزنی بذر گلابیوحشی (Pyrus spp)
زهرا
اکبری موسوی
یوسف علی
سعادت
استان فارس یکی از رویشگاههای طبیعی چندین گونه گلابیوحشی در ایران میباشد، ولی اطلاعات کمیدر مورد جنبههای مختلف رشد این گونهها وجود دارد. جهت احیای جنگلها، جنگلکاری و استفاده از گونههای گلابیوحشی به عنوان پایه برای ارقام تجاری گلابی ضرورت دارد تا تکثیر آن بهوسیله بذر مورد بررسی قرار گیرد. بهمنظور از بین بردن رکود بذر، جوانهزنی و رشد دانهرست، ژنوتیپهای سه گونه محتلف گلابیوحشی شامل انچوچک با نام علمی Pyrus glabra، هرمو با نام علمیPyrus syriaca و نه هرمو نه انچوچک که احتمالا دورگه طبیعی هرمو و انچوچک (Pyrus syriaca ´ Pyrus glabra) میباشد، این پژوهش بعمل آمد. آزمون قوه نامیه و خراشدهی شیمیایی بذر با استفاده از بذرهای ژنوتیپ 11 بذر انچوچک Pyrus glabra انجام گردید. نتایج آزمون تعیین قوه نامیه (Viability) با استفاده از تترازولیوم یک درصد نشان داد که صددرصد بذرها زنده بودند. بر اساس نتایج آزمون رویان جدا شده، درصد جوانهزنی رویانهای سرمادهیمرطوب شده بیشتر از رویانهای سرمادهیمرطوب نشده بود. خراشدهی بذر با اسید سولفوریک غلیظ تأثیری روی از بین بردن رکود نداشت. نتایج سرمادهی مرطوب بذرهای 11 ژنوتیپ (هر درخت بهعنوان یک ژنوتیپ) گونههای مختلف گلابی وحشی در مدت زمانهای 0، 15، 30، 45 و 60 روز نشان داد که تیمار 60 روز سرمادهی بهترین تیمار برای رفع رکود بذر بود. بین بذرهای منشأ گرفته از درختان مختلف سه گونه گلابیوحشی از نظر واکنش به مدت زمان سرمادهی مرطوب تفاوت معنیدار وجود داشت. زمانهای مختلف سرمادهی مرطوب روی رشد دانهرستهای انچوچک تأثیر داشت و 45 روز سرمادهی مرطوب در مقایسه با سایر تیمارها روی رشد زیرلپه و وزن تر شاخساره مؤثرتر بود. در مجموع میتوان نتیجهگیری کرد که سرمادهی مرطوب به مدت 60 روز بهترین تیمار برای شکستن رکود و جوانهزنی بذر گونههای گلابی وحشی مورد بررسی در این پژوهش بود.
گلابیوحشی
شکستن رکود بذر
جوانهزنی
سرمادهی مرطوب و Pyrus spp
2006
08
23
92
104
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115087_99c5bbe1be09b4154e76a1526b9b396c.pdf
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
1735-0891
1385
14
2
بررسی تعادل یونی و ضریب ازدیاد گیاه جوجوبا (Simmondsia chinensis (LINK) SCH) در شرایط درون شیشه
طاهره
حسنلو
حسن
حاج نجاری
حمید
فهیمی
محسن
نصیری
ارتباط بین شرایط محیط کشت و ریزنمونه در تکنیک ریزازدیادی در مراحل مختلف از دوره رشد و نحوه جذب، انتقال، تجمع و توزیع مواد غذایی در قسمتهای مختلف ریزنمونه به خوبی شناخته نشده است. گونههای گیاهی مختلف که تحت شرایط یکسانی رشد میکنند در استفاده از نمکهای معدنی متفاوت میباشند. با توجه به گونه گیاهی و مرحله نمو جهت رسیدن به رشد بهینه مقداری ازت مورد نیاز است. بعضی از گونهها به طور الزامی شکل خاصی از منبع ازت را ترجیح میدهند. گیاهان تعیین شکل جذب ازت را جهت کاهش یا افزایش سطح N به منظور ثبات تعادل کاتیونی به آنیونی نیز انجام میدهند. این پژوهش با توجه به ویژگیهای خاص رویشی و اقتصادی گیاه جوجوبا و به منظور بررسی تعادل یونی در حضور منابع مختلف ازتی و درجهت افزایش ضریب ازدیاد در شرایط درون شیشه انجام شد. ریز نمونهها به مدت 30 روز درمحیط کشت MS به عنوان شاهد حاوی هورمون های BA و IAA ( به ترتیب 5/0 و 01/0 میلیگرم بر لیتر) کشت شدند و بعد به محیطهای حاوی تیمارهای ازتی (منابع و غلظتهای متفاوت ازت نسبت به محیط MS) انتقال یافتند. نمونهها در دمای 1±25 درجه سانتیگراد و فتوپریود 18 ساعت روشنایی نگهداری شدند. 30 و 45 روز پس از کشت مقدار عناصر درون بافتی Na ,K ,P ,N و Ca، تعداد شاخههای جدید و وزن خشک نمونهها تعیین شدند. نتایج نشان دادکه تیمارحاوی NH4NO3 با غلظت بیشتر از شاهد دارای بیشترین ضریب ازدیاد بود. بیشترین مقدار تجمع عناصر درون بافتی در نمونههای حاصل از تیمارهای NH4NO3 و NH4NO3+ KNO3 مشاهده شدند. مقدار عناصر K و Na در نمونههای مختلف تفاوت معنیداری نداشت. استفاده از منبع ازتی به صورت NH4NO3 ودوره رشدی 45 روزه باعث ازدیاد ذخیره یونی و مقدار ماده خشک گیاهمزبور شد و در نتیجه موجب افزایش ضریب ازدیاد در شرایط درون شیشه گیاه جوجوبا شد.
جوجوبا
تعادل یونی
ضریب ازدیاد و ازت
2006
08
23
105
113
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115089_96462268fa615f4362c08a01e4467922.pdf
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
1735-0891
1385
14
2
بررسی تنوع گونههای یونجه یکساله از نظر عملکرد علوفه تحت سطوح مختلف رطوبتی خاک
بایزید
یوسفی
فیروز
مردانی
این مطالعه در قالب آماری آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی و با 3 تکرار بهصورت کشت گلدانی در ایستگاه زاله سنندج در سال 1374 مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای مورد بررسی میزان رطوبت با 4 سطح (دورهای آبیاری 5، 4، 3 و 2 روزه) و گونه یونجه یکساله با 6 گونه (گونههای Medicago truncatula، M. scutellata، M. rigidula، M. littoralis، M. rogosa paragosa وM. orbicularis) بودند.
بر اساس نتایج بدست آمده، میانگینهای وزن خشک بخش هوایی و ریشه بهترتیب 5 و 7/4 گرم ونسبت میان صفات مذکور حدود 1 بود. نتایج حاصل از تجزیه کوواریانس (متغیر تعداد بوته در گلدان بهعنوان کوواریت) نشان داد که فاکتور رطوبت خاک اثرات بسیار معنیداری برصفات وزن بخش هوایی و ریشه بوته دارد. مقایسه میانگین سطوح مختلف رطوبت نشان داد که 4 سطح متفاوت آبیاری از نظر تأثیر بر صفات مورد بررسی بهویژه عملکرد بخش هوایی در 4 گروه مختلف قرار گرفتند ودور آبیاری 5 روزه موجب کمترین تولید و دورآبیاری 2 روزه موجب بیشترین تولید بیوماس هوایی گردید.
اختلاف میان گونههای یونجه یکساله از لحاظ عملکرد بخش هوایی و ریشه معنیدار (01/0P<) گردید. مقایسه میانگین گونهها نشان داد که گونههای M. truncatula، M. scutellataوM. rigidulaاز نظر صفات مذکور بهویژه عملکرد بخش هوایی برترین گونهها بودند. همچنین اثر متقابل میان فاکتورهای رطوبت وگونه یونجه یکساله نیز برای صفات مذکور معنیدار (01/0P<) بود. در میان گونههای مورد بررسی truncatula. M و M. rigidulaدر کلیه سطوح رطوبتی مؤفقتر از بقیه عمل نموده و پایداری تولید بیوماس هوایی و ریشه بالایی را نشان دادند. گونه M. scutellata فقط در شرایط مطلوب رطوبتی پتانسیل افزایش وزن ریشه و بخش هوایی بالایی نشان داد. متوسط وزن ریشه بوته همبستگی مثبت و بسیار معنیداری با متوسط وزن بخش هوایی بوته نشان داد )912/0=r ). همچنین ضریب رگرسیون (bi) متغیر وزن ریشه بوته بر وزن بخش هوایی مثبت و بسیار معنیدار و ضریب تبیین بالا (1/98%= (R²بیانگر توجیه بخش اعظم تغییرات متغیر وزن بخش هوایی بوته با متغیرهای وزن ریشه و نسبت میان وزن بخش هوایی و وزن ریشه بوته میباشد.
یونجه یکساله
وزن بخش هوایی
وزن ریشه و رطوبت
2006
08
23
114
127
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115091_c3719d4732fa0ce0c591c13c4f260d26.pdf