ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی تنوع ژنتیکی اکوتیپهای زیره سیاه ایران (Bunium persicum Boiss) با توالییابی نواحی ITS ازDNA ریبوزومی هسته
زیره سیاه گیاه علفی و چندساله از خانواده چتریان است و رویشگاه طبیعی آن به ایران و تعداد کمی از کشورهای همسایه محدود میشود. با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی زیره سیاه ایران، نه اکوتیپ این گیاه از مناطق مختلف کشور جمعآوری شد و ناحیه ITS2 و همچنین ناحیه ITS1-5.8s rRNA- ITS2 روی آنها تکثیر و تعیین توالی شد. توالیها به روش ClustalW توسط نرمافزار MegAlign همردیفسازی شده و دندروگرام روابط فیلوژنیک و ماتریس تفاوت و تشابه توالیها ترسیم گردیدند. نتایج، تنوع ژنتیکی کمی را بین اکوتیپها نشان داد که در مقایسه با مطالعه پیشین نویسندگان با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیک و بیوشیمیایی، تنوع کمتری داشتند. همچنین، در دو اکوتیپ دانشگاه مشهد و کلات نادری، توالی ناحیه ITS1-5.8s rRNA- ITS2 مقایسه شده با توالیهای پایگاه داده ref-seq genomic در سایت BLAST، با گیاهانی مانند آرابیدوپسیس، برنج، سورگوم و انگور سیاه بیشترین درصد شباهت را داشتند. باتوجه به عدم شباهت نتایج حاصل از نشانگر ITS با نتایج حاصل از تعداد قابل توجهی از صفات مورفولوژیک و شیمیایی، این تفاوت بین اکوتیپها قابل توجه نبود. در مجموع، نشانگر ITS2 برای بررسی تنوع ژنتیکی درون گونهای چندان مناسب به نظر نمیرسد و پیشنهاد میگردد از سایر نشانگرهای مولکولی برای بررسی تنوع ژنتیکی زیره سیاه استفاده گردد.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7645_920e04845b0238114a93785f35a3bbbd.pdf
2014-07-23
1
10
10.22092/ijrfpbgr.2014.7645
زیره سیاه
تنوع ژنتیکی
ژرمپلاسم طبیعی
توالییابی.ITS
مصطفی
عظیمزاده
1
دانشجوی دکتری، گروه مهندسی علوم زیستی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران
AUTHOR
رضا
امیری
2
دانشیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
AUTHOR
محمد حسن
عصاره
asareh@rifr-ac.ir
3
نویسنده مسئول مکاتبات، استاد، گروه تحقیقاتی زیست فناوری، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
بیهمتا
mrghanad@ut.ac.ir
4
استاد، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
AUTHOR
مسیح
فروتن
massihforootan@gmail.com
5
استادیار، گروه بیوتکنولوژی و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه روشهای مختلف استخراج RNA کل از سه گونه آویشن غنی از ترکیبات فنولی و متابولیتهای ثانویه
گیاهان دارویی منبع غنی از مواد مؤثره برای تولید فراوردههای دارویی هستند. جنس آویشن (Thymus) متعلق به خانواده نعناعیان است که بیش از 18 گونه آن در نواحی مختلف ایران پراکنش دارند. اثرات دارویی این گیاه مربوط به ترکیبات مختلف ازجمله مونوترپنهای فنولی کارواکرول و تیمول است، اما این ترکیبات فنولی و متابولیتهای ثانویه دیگر بهعنوان مشکل اصلی استخراج RNA مناسب برای تجزیه و تحلیل بیان ژن و مهندسی ژنتیک محسوب میشوند. هدف از انجام این پژوهش، مقایسه روشهای مختلف استخراج RNA و معرفی یک روش مناسب جهت استخراج RNA از سه گونه آویشن غنی از ترکیبات فنولی بود. ازاینرو، هفت دستورالعمل استخراج RNA شامل سه روش، دو کیت و دو بافر تجاری استخراج RNAاز نظر کمیت و کیفیت RNA استخراج شده، ارزیابی و مقایسه شدند. بهمنظور ارزیابی کمیت و کیفیت RNA از خواندن جذب در طول موج 260، 280 و 230 نانومتر، محاسبه نسبت جذب 280/260 و 230/260، الکتروفورز ژل آگارز، واکنشهای RT-PCR و Real-Time PCR استفاده شد. از بین روشهای مورد مطالعه، کمیت و کیفیت RNAی استخراج شده با روش فنل/ SDSنسبت به روشهای دیگر ازجمله TRIzol® برای هر سه گونه آویشن مناسبتر بود. از محاسن این روش کوتاه بودن زمان استخراج و ساخت دستی بافر اشباع با تریس بود که در گزارشهای قبلی بهشکل آماده خریداری شده است. در نهایت، روش فنل/ SDS تغییریافته برای استخراج RNAاز برگهای غنی از ترکیبات فنولی آویشن معرفی شد.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7646_ba58b5bf19c87080769e6624f0a31761.pdf
2014-07-23
11
24
10.22092/ijrfpbgr.2014.7646
آویشن
استخراج RNA
فنل/ SDS
متابولیتهای ثانویه
سمیه
بهادر
s.bahador63@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، گیلان
AUTHOR
بابک
ربیعی
rabiei@guilan.ac.ir
2
نویسنده مسئول مکاتبات، استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، گیلان پستالکترونیک: rabiei@guilan.ac.ir
LEAD_AUTHOR
سید حسن
حسنی کومله
kumleh@guilan.ac.ir
3
استادیار، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، گیلان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی فاکتورهای مؤثر در تکثیر سماق (Rhus coriaria L.) به روش In vitro
سماق متعلق به تیره پسته ((Anacardiaceae و گونه خودروی جنس Rhus در ایران است که جوانهزنی بذر آن بسیار کم بوده و در طبیعت بهصورت پاجوش تکثیر میگردد. در این تحقیق بهترین محیط کشت ریشهزایی و باززایی ریزنمونههای جوانه در گیاه سماق (Rhus coriaria L.) در شرایط اینویترو مورد بررسی قرار گرفت. القاء کالوس با استفاده از محیط کشت MS حاوی هورمونهای IAA ,BA ,BAP ,TDZ و IBA انجام شد. براساس نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها حداکثر القاء کالوس و باززایی بهترتیب روی محیط کشت MS حاوی 5/0 میلیگرم در لیتر IAA و یک میلیگرم در لیتر BA بهدست آمد. برای تعیین بهترین محیطکشت ریشهزایی با ترکیب هورمونی مناسب از محیطهای کشت MS بهصورت کامل، نصف و یکچهارم بههمراه هورمونهایNAA ,IBA وIAA و بدون هورمون استفاده شد. بیشترین میزان ریشهزایی در محیط کشت MS کامل با غلظت 1 میلیگرم در لیتر IBA رخ داد. تفاوت معنیداری بین غلظت 1 و 5 میلیگرم در لیتر IBA برای تعداد و طول ریشه مشاهده شد. در محیط کشت MS حاوی 5 میلیگرم در لیتر IBA تعداد ریشه افزایش (6/3 عدد) و طول آن کاهش یافت. همچنین، محیط کشتهای جامد و مایع برای میزان ریشهزایی تفاوت معنیداری را نشان دادند. البته بیشترین میزان ریشهزایی (83/44%) روی محیط کشت جامد حاصل گردید.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7663_a897cc34d41fd5790418ac84c7a55273.pdf
2014-07-23
25
33
10.22092/ijrfpbgr.2014.7663
سماق
کشت بافت
باززایی
ریشهزایی
بهروز
پورداد
poordadb1@mums.ac.ir
1
1- کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران
AUTHOR
عبّاس
صفرنژاد
sebre14@yahoo.com
2
2*- نویسنده مسئول مکاتبات، دانشیار، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی و مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه شرق و شمال شرق کشور، مشهد پستالکترونیک: sebre14@yahoo.com
LEAD_AUTHOR
محمدعلی
ابراهیمی
ebrahimi_mpn@yahoo.com
3
3- استادیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران
AUTHOR
غلامرضا
بخشی خانیکی
bakhshi@pnu.ac.ir
4
4- استاد گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تنوع ژنتیکی در تعدادی از ژنوتیپهای بادام کوهی (Amygdalus scoparia.L) با بررسی صفات ریختی، بیوشیمیایی و پروتئینهای ذخیرهای بذر
گونه بادام کوهیscoparia L.) Amygdalus ) بهعنوان یکی از گونههای مهم دارویی و تجاری از خانواده گل سرخ و مقاوم به خشکی و گرماست. با توجه به اینکه کشور ما دارای آب و هوای خشک بوده، توسعه کشت و کار گونههای مختلف بادام در مناطق مناسب ضروری بهنظر میرسد. گونه بادام کوهی به طور طبیعی بذر تلخ تولید میکند و تاکنون بذر تنها یک پایه از این گونه در شهرستان نائین، شیرین گزارش شده است و با توجه به اهمیت شیرین بودن بذر این گونه از نظر اقتصادی و نیز بهمنظور حفظ ذخایر ژنتیکی در عرصههای طبیعی، در این تحقیق ژنوتیپهایی از این گونه با بذر تلخ و شیرین و براساس خصوصیات ریختی و ترکیبات شیمیایی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. صفات ریختی نظیر طول و عرض برگ، طول شاخه و دمبرگ، وزن بذر و مغز ژنوتیپهای مختلف اندازهگیری و مقایسه شدند. تجزیه شیمیایی عصاره و مقایسه آن با استاندارد، برای تعیین میزان آمیگدالین آنها انجام شد. استخراج پروتئینهای ذخیرهای بذر دو پایه (با بذر شیرین و تلخ) نیز با استفاده از تکنیک SDS-PAGE، پروفیل ژنوتیپهایی از این گونه را مشخص نمود. از نظر صفات ریختی، نتایج نمایانگر آن بود که میانگین طول شاخه، طول و عرض برگ، قطر و وزن بذر در مورد پایه شیرین کمتر از پایه تلخ بود ولی میانگین طول دمبرگ در مورد پایه شیرین بیشتر از پایه تلخ و در مورد عرض برگ در هر دو ژنوتیپ مقادیر، با هم مساوی بودند. نتایج بررسیهای شیمیایی عصاره بذر نیز نمایانگر میزان کمتر آمیگدالین در ژنوتیپ شیرین نسبت به تلخ بود. نتایج حاصل از پروفیل پروتئینی، تفاوتهایی را بین دو پایه مشخص نمود و نشان داد که با استفاده از این روش میتوان برای مطالعه تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای مختلف این گونه استفاده نمود.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7666_19ea991da2c7a98fadcb813d26f20fbe.pdf
2014-07-23
34
42
10.22092/ijrfpbgr.2014.7666
بادام کوهی
ریختی
بیوشیمیایی
تنوع
پروتئین ذخیرهای بذر
میترا
امام
memam@rifr-ac.ir
1
نویسنده مسئول مکاتبات، مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران پستالکترونیک: memam@rifr-ac.ir
LEAD_AUTHOR
فرشته
اسدی کرم
asadi@rifr-ac.ir
2
کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
AUTHOR
حسین
میرزایی ندوشن
mirzaee@rifr-ac.ir
3
استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
AUTHOR
کامکار
جایمند
4
دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
AUTHOR
عبّاس
قمری زارع
5
استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تحمل شوری در اکوتیپهای مختلف یونجه یکساله (Medicago truncatula)
در این مطالعه 13 اکوتیپ یونجه یکساله (Medicago truncatula) از ایران و استرالیا از لحاظ تحمل به تنش شوری در دو شرایط طبیعی و تنش شوری در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی ارزیابی شدند. صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد پنجه، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، غلظت یونهای سدیم و پتاسیم اندازهگیری گردیدند. تنوع بالایی بین اکوتیپها در صفات مورد ارزیابی در دو شرایط طبیعی و تنش شوری مشاهده گردید. نتایج تجزیه همبستگی میان صفات نشان داد که تعداد برگ نقش مهمی در عملکرد علوفه یونجه دارد. همچنین ارتفاع ساقه با میزان K همبستگی منفی و معنیداری و با میزان Na همبستگی مثبت و معنیداری را نشان داد. براساس نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی، سه مؤلفه اول با مقدار ویژه بالاتر از یک، حدود 7/73 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. مؤلفه اول با تعداد برگ، تعداد پنجه، وزن تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی و مؤلفه دوم با وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و میزان K ارتباط نشان داد. در حالی که مؤلفه سوم ارتباط مثبتی با ارتفاع ساقه و Na نشان داد. همچنین، براساس نتایج تجزیه خوشهای اکوتیپهای مورد بررسی در دو گروه جداگانه قرار گرفتند. گروه اول شامل ژنوتیپهای متحمل و گروه دوم شامل ژنوتیپهایی بود که از نظر بیشتر صفات در حد پایینی قرار داشته و نسبتا حساس به شوری بودند.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7669_ec59593a04a5cdbee87edf4b07dae10f.pdf
2014-07-23
43
54
10.22092/ijrfpbgr.2014.7669
یونجه یکساله
تحمل شوری
اکوتیب
سدیم
پتاسیم
مریم
فروزانفر
m.frozanfar@gmail.com
1
1- دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
AUTHOR
محمدرضا
نقوی
mnaghavi@ut.ac.ir
2
2*- نویسنده مسئول مکاتبات، استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران پستالکترونیک: mnaghavi@ut.ac.ir
LEAD_AUTHOR
سیّد علی
پیغمبری
3
3- استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
AUTHOR
علی اشرف
جعفری
aliashrafj@gmail.com
4
4- استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
AUTHOR
سعید
نصیری کمال آباد
meryforee@yahoo.com
5
5- کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیکی در جمعیتهایی از Aegilops triuncialis تحت تنش خشکی
بهمنظور ارزیابی فیزیولوژیکی تحمل به تنش خشکی درجمعیتهایی از گونه Aegilops triuncialis، آزمایشی در شرایط گلخانه بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1390 اجرا شد. سه رژیم آبیاری بهصورت آبیاری کامل، آبیاری تا مرحله تورم سنبله و آبیاری تا مرحله 50 درصد ظهور سنبله بهعنوان سطوح عامل اول و هشت جمعیت مختلف از A. triuncialis بهعنوان سطوح عامل دوم در نظر گرفته شدند. مؤلفههای فلورسانس کلروفیل (FM، (FV/FM و تعداد روزنه با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. کاهش قابل ملاحظهای در محتوای کلروفیل و میزان کارتنوئید برگ در شرایط تنش خشکی بهویژه در تنش مرحله تورم سنبله مشاهده شد. همچنین وقوع تنش خشکی موجب کاهش 26 درصدی در محتوای نسبی آب برگ نسبت به شرایط بدون تنش گردید. میزان هدایت روزنهای نیز در تنش مرحله تورم سنبله 46 درصد و در مرحله 50 درصد ظهور سنبله 55 درصد کاهش یافته، اما میزان پرولین افزایش پیدا کرد. در شرایط کم آبی در مرحله ظهور سنبله، جمعیتهای هوراند، مرند و ماکو از نظر محتوی نسبی آب برگ نسبت به سایر جمعیتها برتری نسبی داشتند و میتوان آنها را بهعنوان جمعیتهای متحمل به تنش خشکی برای مطالعات بعدی معرفی نمود.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7670_448b9edcad44bdb95d129fb0c1550ac7.pdf
2014-07-23
55
66
10.22092/ijrfpbgr.2014.7670
آژیلوپس
پرولین
تعداد روزنه
تنش خشکی
فلورسانس کلروفیل
محتوای آب نسبی برگ
زهرا
تقی پور
1
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
AUTHOR
رسول
اصغری زکریا
r-asghari@uma.ac.ir
2
نویسنده مسئول مکاتبات، دانشیار، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل پست الکترونیک: r-asghari@ uma.ac.ir
LEAD_AUTHOR
ناصر
زارع
zarenasser@yahoo.com
3
استادیار، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
AUTHOR
پریسا
شیخ زاده
4
استادیار، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه کاریوتیپی برخی جمعیتهای مختلف گونههای از جنس آگروپایرون(Agropyron) موجود در بانک ژن منابع طبیعی
به منظور مطالعه کاریوتیپی و تعیین روابط خویشاوندی بین 16 جمعیت مختلف از جنس آگروپایرون، متعلق به 5 گونه Agropyron deserterum، A. tauri، A. repens، A. pectiniforme و A. imbricatum (از گونهA. imbricatum 4 جمعیت و بقیه گونهها هر کدام 3 جمعیت) از سلولهای مریستم ریشهچه استفاده شد. برای هر جمعیت چهار صفحه متافازی مناسب (4 تکرار) که در آنها مورفولوژی کروموزومها کاملا واضح بود انتخاب و عکسبرداری شد. در نمونههای مورد بررسی عدد پایه کروموزومی (x) برابر با 7 بود و سطوح پلوئیدی، دیپلوئید، تتراپلوئید و هگزاپلوئید را نشان دادند. نتایج حاصل از تهیه کاریوتیپ استاندارد و اندازهگیری پارامترهای مختلف کروموزومی شامل طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند کروموزوم، طول بازوی کوتاه کروموزوم، نسبت بازوها، شاخص سانترومری، درصد شکل کلی کاریوتیپ، دامنه طول نسبی کروموزومها و شاخص تعیین عدم تقارن درون کروموزومی و بین کروموزومی، نشان داد که از لحاظ صفات مذکور در بین جمعیتهای مختلف 5 گونه، تفاوت معنیداری در سطح احتمال 1% (برای صفت شکل کلی کاریوتیپ در سطح 5%) وجود داشت. اندازه متوسط طول کل کروموزومها در نمونههای مورد بررسی 5/10 میکرون بود. در تجزیه به مؤلفههای اصلی مشخص گردید که سه مؤلفه اول، دوم و سوم بیش از 90 درصد از کل تنوع حاکم را تعیین کردند. بر اساس مؤلفه اول صفات طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند کروموزوم، نسبت بازوها، شاخص سانترومری، شکل کلی کاریوتیپ و شاخص تعیین عدم تقارن درون کروموزومی بیشترین نقش را داشتند. با برش دندروگرام حاصل از تجزیه خوشهایف جمعیتها از نظر صفات کاریوتیپی به پنج گروه مجزا طبقهبندی شدند. کمترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت 15357 از گونه A. deserterum و جمعیت 11389 از گونه A. imbricatum، و بیشترین فاصله ژنتیکی بین جمعیت 629 از گونه A. deserterum و جمعیت 327 از گونه A. tauri بهدست آمد. در دندروگرام پراکنش جمعیتها بر اساس دو مؤلفه اصلی اول کل جمعیتها در پنج گروه قرار گرفتند که با نتایج گروهبندی تجزیه خوشهای مطابقت داشت.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7671_2fc896317a8130b305bcd6b409753e84.pdf
2014-07-23
67
78
10.22092/ijrfpbgr.2014.7671
آگروپایرون
کاریوتیپ
کروموزوم و تقارن کاریوتیپی
حمیده
جوادی
javadi@rifr-ac.ir
1
نویسنده مسئول مکاتبات، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. پست الکترونیکی: javadi@ rifr-ac.ir
LEAD_AUTHOR
سید محسن
حسام زاده حجازی
smhessamzadeh@rifr-ac.ir
2
دانشیار و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تنوع ژنتیکی جمعیتهای مازودار (Quercus infectoria) و ویول (Q. libani) در جنگلهای زاگرس شمالی براساس نشانگرهای ISSR و IRAP
در این مطالعه با استفاده از دادههای ژنتیکی حاصل از 18 آغازگر توالیهای تکراری ساده میانی (ISSR) و 10 آغازگر چندشکلی تکثیرشده بینرتروترانسپوزونها (IRAP)، تنوع ژنتیکی بهترتیب 150 و 109 پایه مازودار (Quercus infectoria) و ویول (Q. libani) از جنگلهای زاگرس شمالی بررسی شد. در جمعیتهای Q. infectoria ازآغازگرهای ISSR و IRAP بهترتیب 202 و 136 نوار تکثیر شد که از این تعداد 194 و 135 نوار چندشکل بودند. این آغازگرها در ژنوتیپهای Q. libani بهترتیب 179 و 134 نوار چندشکل را از مجموع 187 و 137 نوار تکثیرشده تولید کردند. در سطح گونه، تنوع ژنتیکی بالایی در هر دو گونه آشکار شد. تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد که سهم عمده تنوع ژنتیکی کل در گونههای مازودار و ویول مربوط به تنوع ژنتیکی درون جمعیتهاست. در هر دو گونه، شاخص تنوع ژنی نی برآورد شده براساس آغازگرهای ISSR بیشتر از IRAP بود. همبستگی بین فواصل جغرافیایی جمعیتها و فواصل ژنتیکی برآورد شده آنها از دو نشانگر مورد مطالعه معنیدار نبود. که نشاندهنده وجود ارتباط ژنتیکی بین جمعیتهای جدا از هم این دو گونه از طریق جریان ژنی است. در دندروگرام UPGMA حاصل از تجزیه خوشهای جمعیتهای مورد بررسی هر دو گونه در خوشههایی مجزا گروهبندی شدند که بیانگر کارایی مطلوب این نشانگرها در مطالعه تنوع ژنتیکی بلوطهاست.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7676_2ae9c3076914548229be22f5f2b19105.pdf
2014-07-23
79
90
10.22092/ijrfpbgr.2014.7676
بلوط
شاخص تنوع ژنی نی
نشانگرمولکولی
تجزیۀ خوشهای
لیلا
علیخانی
leila.alikhani92@gmail.com
1
کارشناسارشد، جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان
AUTHOR
محمد شفیع
رحمانی
rahmanihama@gmail.com
2
نویسنده مسئول مکاتبات، کارشناسارشد، بیوتکنولوژی گیاهی، آزمایشگاه بیولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان پست الکترونیک: rahmanihama@gmail.com
LEAD_AUTHOR
نقی
شعبانیان
n.shabanian@uok.ac.ir
3
استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان
AUTHOR
هدیه
بدخشان
h.badakhshan@uok.ac.ir
4
استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر هورمونهای Kinetin، 2,4-D و TDZ بر جنینزایی سوماتیکی Eucalyptus saligna
گونه Eucalyptus saligna درختی است با خواص دارویی، چوب صنعتی و رشد سریع که برای جنگلکاری در ایران مناسب میباشد. با توجه به اهمیت فراوان توسعه جنگلکاری و مشکلاتی که در تکثیر اکالیپتوسها به روشهای معمول وجود دارد، روشهای ریزازدیادی برای تولید نهال گونهها و ارقام مرغوب آنها مورد توجه قرار گرفت. روش جنینزایی سوماتیکی برای اولین بار در تکثیر گونه E. saligna در این پژوهش بهکار گرفته شد. چهار نوع ریزنمونه، ریشه، ساقه، برگ و هیپوکوتیل ناشی از گیاهچههای بذری رشد یافته در شرایط درون شیشهای در محیط کشت MS با 13 تیمار هورمونی متفاوت برای جنینزایی سوماتیکی بررسی شدند. بهترین ریزنمونه ریشه و بهترین تیمار، تیمار حاوی mg/l 2، 2,4-D و mg/l 2 کینتین بودند. در کل نتایج جنینزایی سوماتیکی این پژوهش در مقایسه با سایر پژوهشهای انجام شده بر روی اکالیپتوسها مؤثرتر بود و کالوسهای جنینزا بهمنظور رسیدن به مرحله بلوغ به 3 تیمار محیط کشت MS حاوی ABA با غلظتهای متفاوت منتقل شده و تیمار حاوی بیست ppm از ABA سه مرحله کروی، قلبی و اژدری را به وضوح نشان داد.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7678_80a8cf9b956d440318cb5594e5fcd6a5.pdf
2014-07-23
91
100
10.22092/ijrfpbgr.2014.7678
اکالیپتوس
جنینزایی سوماتیکی
ریزازدیادی
هیپوکوتیل و کالوس
سعیده
قدیری سردرود
saeedeh.ghadiri@gmail.com
1
کارشناس ارشد، زیستشناسی علوم گیاهی، دانشگاه پیام نور، مرکز تحصیلات تکمیلی تهران
AUTHOR
عباس
قمری زارع
ghamari-are@rifr-ac.ir
2
نویسنده مسئول مکاتبات، استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تجزیه علیت صفات مؤثر بر عملکرد علوفه در 36 جمعیت ایرانی و خارجی از گونه Festuca arundinacea
گونههای فستوکا به دلیل تحمل شرایط متنوع آب و هوایی، تولید علوفه مناسب و نقش آن در تغذیه دام میتوانند در برنامه احیاء مراتع مورد استفاده قرار گیرند. بهمنظور بررسی ارتباط بین صفات مورفولوژیک با عملکرد علوفه، 36 جمعیت از گونهFestuca arundinacea در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دیم اسلامآباد غرب (استان کرمانشاه) مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات ارتفاع بوته، طول میانگره، طول برگ پرچم، تعداد ساقه در متر مربع و تعداد روز تا گردهافشانی بهعنوان متغیرهای مستقل و صفت عملکرد علوفه خشک بهعنوان متغیر وابسته اندازهگیری شد. عملکرد علوفه خشک با متغیرهای مستقل رابطه خطی معنیداری براساس تجزیه واریانس رگرسیون خطی چندگانه نشان داد. همبستگی فنوتیپی متغیرهای مستقل با عملکرد علوفه مثبت و معنیدار بود. صفت روز تا گردهافشانی با دیگر صفات ارتباط معنیداری نشان نداد، اما ترکیب دوگانه دیگر صفات همبستگی مثبت و معنیدار با همدیگر نشان دادند. ارتفاع بوته بیشترین اثر مستقیم (468/0) را بر عملکرد علوفه و از طریق صفات طول برگ پرچم و تعداد ساقه در متر مربع نیز اثرات غیرمستقیم مثبت قابل توجهی بر عملکرد علوفه داشت. در مجموع گزینش براساس تمام صفات با تأکید بر ارتفاع بوته در جهت افزایش عملکرد علوفه مفید میباشد.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7686_bd85e1c832b36b29839f7552869e8296.pdf
2014-07-23
101
108
10.22092/ijrfpbgr.2014.7686
Festuca arundinacea
صفات مورفولوژیک
عملکرد علوفه
تجزیه علیت
محسن
فرشادفر
farshadfarmohsen@yaho.com
1
نویسنده مسئول مکاتبات، استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور پستالکترونیک: farshadfarmohsen@yahoo.com
LEAD_AUTHOR
فرزاد
مرادی
2
دستیار علمی، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
هوشمند
صفری
hooshmand@yahoo.com
3
مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
AUTHOR
ایرج
رضایی
4
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد واحد کرمانشاه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی کاهش جوانهزنی بذر طی دو دوره نگهداری 10 و 22 ساله در تعدادی از گونههای درختی و درختچهای ارتدکس موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران
روند کاهش درصد جوانهزنی بذر هفت گونه درختی و درختچهای موجود در سردخانه بانک ژن منابع طبیعی کشور بررسی شد. سه گونه Rhus coriaria ، Smirnovia turkestana و Seidlitzia rosmarinus به مدت 10 سال و چهار گونه کهورProsopis stephaniana و کاج (Pinus radiata، Pinus pinea و Pinus pinaster) به مدت 22 سال در سردخانه فعال نگهداری شده بودند. دو آزمایش جداگانه براساس مدت نگهداری (10 و 22 سال) طراحی و انجام شد. اطلاعات حاصل از کاهش درصد جوانهزنی گونهها به تفکیک زمان نگهداری با استفاده از طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه واریانس قرار گرفتند. نتایج نشان داد در هر دو آزمایش روند کاهش جوانهزنی یکسان نبوده و بین نمونهها اختلاف معنیدار وجود داشت. از بین نمونههایی که 10 سال نگهداری شده بودند گونه Seidlitzia rosmarinus با منشأ یزد کمترین کاهش (19/8 درصد) و گونه سماق (Rhus coriaria) بیشترین کاهش درصد جوانهزنی (78 درصد) را داشتند. گونه اشنان (Seidlitzia rosmarinus) با منشأ خوزستان کاهش بیشتری نسبت به همین گونه با منشأ یزد داشت. از بین نمونههایی که 22 سال نگهداری شده بودند بیشترین کاهش جوانهزنی در بذر کاج بادامی (Pinus pinea) با منشأ ترکیه (از 71 به 6/11 درصد) و کمترین آن در بذر کاج ایتالیایی (Pinus radiata) با منشأ خراسان شمالی مشاهده شد (6/82 به 6/59). اگرچه این بذرها رفتارشان ارتدکس است ولی اختلاف چشمگیری در زوال بذر خود دارند. بنابراین لازم است در برنامهریزی حفاظت از این منابع توجه شود که نمیتوان صرف ارتدکس بودن مدیریت واحدی را برای نگهداری بذر آنها اعمال کرد و لازم است حفاظت و احیاء آنها براساس گونه و منشأ بذر انجام شود.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7687_5ae1fa7614a4df02897d05ba1f170880.pdf
2014-07-23
109
116
10.22092/ijrfpbgr.2014.7687
ارتدکس
بذر
گونه جنگلی
کاهش جوانهزنی
بانک ژن
محسن
نصیری
nasiri_100@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، پست الکترونیک: nasiri@rifr-ac.ir
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی میزان خودناسازگاری و سیستم گردهافشانی در ژنوتیپهای علف باغ (Dactylis glomerata) در شرایط عادی و تنش خشکی
آگاهی از سیستم گردهافشانی و میزان خودناسازگاری گونههای گیاهی اولین گام در اتخاذ روش اصلاحی مناسب است. این مطالعه بهمنظور بررسی میزان خودناسازگاری و تأثیر خودگشنی در دو محیط رطوبتی (عدم تنش و تنش خشکی) روی 25 ژنوتیپ علف باغ (Dactylis glomerata) طراحی و در قالب بلوک کامل تصادفی انجام شد. بدین منظور نیمی از خوشههای هر ژنوتیپ برای انجام خودگشنی اجباری پاکت شدند و به نیم دیگر اجازه آزادگردهافشانی داده شد. نتایج نشان داد که میانگین تعداد دانه در خوشه تحت شرایط عدم تنش برای دگرگشنی 3/31 و برای حالت خودگشنی 2/4 عدد (معادل 4/13 درصد) بود. در شرایط تنش خشکی، این مقادیر بهترتیب 21/16 و 2 عدد (معادل 3/12 درصد) بود که حکایت از اثر شرایط محیطی (تنش رطوبتی) بر تولید بذر در هر دو حالت خودگشنی و دگرگشنی داشت. همین روند برای وزن دانه در خوشه نیز مشاهده گردید. البته برای صفت وزن دانه در خوشه تنوع و پراگندگی بین ژنوتیپها در شرایط عدم تنش نسبت به شرایط تنش خشکی بیشتر بود. تنوع بالایی بین ژنوتیپها از نظر شاخص خودسازگاری مشاهده گردید، بهطوری که ژنوتیپهای دارای بیشترین و کمترین خودسازگاری مشخص گردیدند. نتایج همچنین نشان داد که تولید لاینهای خویشآمیخته S1 در این گیاه بهمنظور طراحی برنامههای اصلاحی آینده امکانپذیر است.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7688_0ea3ed9464e1bcc9eacb3ae7001aa878.pdf
2014-07-23
117
124
10.22092/ijrfpbgr.2014.7688
علف باغ
خودناسازگاری
خودگشنی و تنش خشکی
بهنام
حسینی
behnamhosseini2000@yahoo.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه صنعتی اصفهان
AUTHOR
محمد مهدی
مجیدی
majidi@cc.iut.ac.ir
2
نویسنده مسئول مکاتبات، استادیار اصلاح نباتات دانشگاه صنعـتی اصفهان پستالکترونیک: majidi@cc.iut.ac.ir
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی ژرمپلاسم یونجه(Medicago Sativa L.) با استفاده از تجزیههای آماری چندمتغیره
بهمنظور مطالعه تنوع ژنتیکی ژرمپلاسم یونجه زراعی و صفات تأثیرگذار بر عملکرد علوفه 30 جمعیت یونجه زراعی چندساله در مزرعه آزمایشی دانشگاه بوعلیسینا در سال زراعی 1391-1390 مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه خوشهای براساس کلیه صفات بهروش حداقل واریانس WARD، 30 جمعیت را در سه گروه پیشنهادی قرار داد و بیشترین فاصلهی ژنتیکی در این مطالعه بین جمعیتهای کرج 2122 و زابل 15 مشاهده شد و پیشبینی میشود که تلاقی جمعیتهای مذکور در نسلهای در حال تفرق تنوع مطلوبی برای انتخاب جهت برنامههای بهنژادی فراهم کند. محاسبه فاصله از مرکز خوشه نشان داد که کمترین فاصله مربوط به خوشه دوم و سوم بود. نتایج تجزیه عاملی، بهروش واریماکس نشان داد که سه عامل اول در مجموع 65/70 درصد تنوع کل دادهها را توجیه نمودند. سه عامل اول بهترتیب بهنامهای عامل عملکرد علوفه، مقاومت به سرخرطومی و عامل قامت گیاه نامگذاری گردیدند.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7689_79267c28fded01db08546b49cbb3ef73.pdf
2014-07-23
125
132
10.22092/ijrfpbgr.2014.7689
تنوع ژنتیکی
سرخرطومی برگ
جمعیتهای یونجه
روشهای آماری چند متغیره
مهدی
کاکایی
mehdikakaei37@gmail.com
1
دانشجوی دکتری، اصلاحنباتات (ژنتیک مولکولی)، گروه زراعت و اصلاحنباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان
AUTHOR
حجت الله
مظاهری لقب
hojat.mazahery@yahoo.com
2
نویسنده مسئول مکاتبات، دانشیار، اصلاحنباتات، گروه زراعت و اصلاحنباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان پستالکترونیک: Hojat.mazahery@yahoo.co.uk
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی شدت بیماری سفیدک سطحی بر روی جمعیتهای زراعی اسپرس در شرایط مزرعه
تعداد 56 جمعیت اسپرس زراعی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 2 تکرار در مزرعه آزمایشی تحقیقاتی البرز کرج در دو سال متوالی 89-1388 از لحاظ مقاومت به بیماری سفیدک سطحی مورد ارزیابی قرار گرفتند. از گیاهان آلوده به بیماری در مزرعه ایستگاه البرز نمونهبرداری شد و قارچ Leveillula taurica بهعنوان عامل بیماری سفیدک سطحی اسپرس شناسایی گردید. نتایج ارزیابی شدت بیماری سفیدک سطحی بر روی جمعیتهای اسپرس با آلودگی طبیعی در شرایط مزرعه نشان داد که کلیه جمعیتهای مورد بررسی، درجات مختلفی از بیماری را داشتند. با تجزیه واریانس جمعیتها در سال 1388، تفاوت بین آنها از نظر شاخص شدت بیماری معنیدار بود. جمعیتهای پلیکراس (کرج)، اشنویه، 9262 (کرج)، 8199 (تهران)، 2399 (کرج)، 3001 (تهران)، 15353 (کرج)، 3062 (خراسان شمالی) و 8799 (چهارمحال) بهدلیل اینکه شاخص شدت بیماری آنها بین 0 تا 25 درصد بود بهعنوان متحمل شناخته شدند. شاخص شدت بیماری جمعیتهای 20520 (اردبیل)، 9054 (کرج)، 20521 (اهر)، 20357 (بناب) و 2958 (آذرشرقی) بین 25 تا 50 درصد برآورد شد و همه آنها بهعنوان جمعیتهای نیمه حساس ارزیابی شدند. بقیه جمعیتها که دارای شاخص شدت بیماری بین 50 تا 100 درصد بودند بهعنوان جمعیتهای حساس ارزیابی شدند. با توجه به نتایج ارزیابی جمعیتها در سال 1389، تعدادی جمعیت انتخاب شد و شدت بیماری و عملکرد علوفه آنها در سه چین متوالی اندازهگیری گردید. نتایج نشان داد که جمعیتهای پلیکراس (کرج)، اشنویه، 3001 (کرج)، 15353 (کرج)، 3062 (خراسان شمالی) و 8799 (چهارمحال) با حداقل شاخص شدت بیماری کمتر از 25 درصد بهعنوان جمعیتهای متحمل به سفیدک سطحی محسوب شدند. عملکرد علوفه در جمعیتهای 3001 (تهران) و 8799 (چهارمحال) و پلیکراس (کرج) نسبت به سایر جمعیتها بیشتر بود. این جمعیتها بههمراه اشنویه بهعنوان والدین مطلوب برای تولید ارقام ترکیبی اسپرس متحمل به سفیدک سطحی معرفی شدند.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_7690_af5588b7b5f165d99058735fbad90dbd.pdf
2014-07-23
133
141
10.22092/ijrfpbgr.2014.7690
اسپرس زراعی بیماری سفیدک سطحی
Leveillula taurica و شاخص شدت بیماری
محمدعلی
علیزاده
alizadeh202003@gmail.com
1
نویسنده مسئول مکاتبات، دانشیار، گروه بانک ژن منابع طبیعی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور پستالکترونیک: alizadeh202003@gmail.com
LEAD_AUTHOR
علی اشرف
جعفری
aliashrafj@gmail.com
2
استاد، گروه بانک ژن منابع طبیعی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
AUTHOR